67 procent efficiënt

Eindscore: slechts 67 procent efficiënt. Dat kregen de gemeenten deze zomer te horen. Die efficiëntie was niet berekend voor één taak maar voor alle gemeentetaken samen.

De score betekent dat de gemeenten een derde van hun kosten kunnen besparen zonder dat de inwoners er last van hebben. En dat is niet best. Slechts tien gemeenten bleken 100 procent efficiënt te werken. Grote gemeenten, met meer dan 100 duizend inwoners, werken veel efficiënter dan kleine gemeenten van minder dan 20 duizend inwoners. Het minst efficiënt werken de gemeenten in het zuiden van het land, de efficiëntste regio is rondom de hoofdstad van het land.

Zeker na de laatste zin gelooft niemand me meer. En toch is het allemaal waar. De universiteiten van Extremadura en Estremoz hebben er onderzoek naar gedaan. Het gaat dan ook niet om de Nederlandse gemeenten maar om de Portugese gemeenten. Voor de liefhebbers: het onderzoek heet ‘Efficiency assessment of Portuguese municipalities using a conditional non-parametric approach’.

Hier in Nederland boeit het maar weinig mensen hoe weinig efficiënt de gemeenten in Portugal werken. Het Centraal Planbureau toonde vorig jaar al aan dat gemeenten in Noordwest-Europa veel efficiënter werken dan gemeenten in Zuid-Europa. Maar in Nederland gebruiken we nog een primitieve methode om de efficiëntie te meten, we vergelijken de efficiëntste helft van de gemeenten met de minst efficiënte helft. Boeiend is dat de Portugezen nu een veel betere methode hebben gevonden om de efficiëntie te meten. Die nieuwe methode moeten wij ook kunnen gebruiken voor onze gemeenten.

Voor zulk goed onderzoek naar de efficiëntie gelden drie voorwaarden. Aan de eerste voorwaarde wordt voldaan. De gegevens zijn er, we weten namelijk hoeveel voorzieningen elke gemeente levert en hoeveel elke gemeente uitgeeft. Aan de tweede voorwaarde wordt ook voldaan. Er is vast wel iemand op een Nederlandse universiteit die weet hoe je een ‘conditionele niet-parametrische aanpak’ gebruikt. De derde voorwaarde is dat de gemeenten er belangstelling voor moeten hebben. Maar helaas. De Nederlandse gemeenten hebben geen enkele belangstelling voor goed onderzoek naar hun efficiëntie. Ze voldoen daarmee slechts aan twee van de drie voorwaarden voor goed onderzoek naar hun efficiëntie. De Nederlandse gemeenten scoren dus slechts 67 procent. En dat is niet best.