Rijkssubsidie leidt tot mega-winsten voor windcowboys

Investeerders in windparken behalen dankzij rijkssubsidies een ‘extreem hoog’ jaarlijks rendement van gemiddeld 47 procent. Van de 880 miljoen tot 1,3 miljard euro die jaarlijks aan subsidie wordt gegeven, verdwijnt nu 570 miljoen als overwinst in de zakken van investeerders.

Vier keer zo veel

Dat blijkt uit een analyse van Machiel Mulder en Daan Hulshof, respectievelijk hoogleraar en universitair docent aan de Rijksuniversiteit Groningen, die is gepubliceerd in ESB. Het rijk ging in 2020 uit van een norm van 12 procent voor het rendement op gesubsidieerde windparken. In de praktijk is dat rendement gemiddeld dus het viervoudige.  

Achterhaald
Volgens de onderzoekers hanteert het rijk bij de subsidieverstrekking een achterhaalde manier om de hoeveelheid wind op de investeringslocatie te berekenen. Nu wordt nog uitgegaan van de geschatte wind op honderd meter hoogte (hoe minder het op de projectlocatie naar verwachting waait, des te meer subsidie de investeerder tegemoet kan zien). In de praktijk is 63 procent van de turbines inmiddels al 150 meter of hoger. De wind neemt met de hoogte sterk toe: hoe hoger je komt, hoe harder het waait.

Nauwkeuriger
‘Het lijkt erop dat er veel ruimte is om met dezelfde uitgaven meer projecten te realiseren’, schrijven de onderzoekers. Ze raden aan om een ‘project-specifiek subsidiebedrag’ aan te bieden op basis van ‘project-specifieke draaiuren’. De SDE Windviewer geeft volgens hen een veel nauwkeuriger indicatie van de windsnelheden op de investeringslocatie dan de wijze van berekenen die het rijk nu hanteert.

Prikkel
Wel voorzien ze dat daardoor mogelijk de prikkel voor investeerders vermindert om te zoeken naar projecten met zo veel mogelijk draaiuren. En dat daardoor de energietransitie mogelijk vertraging oploopt. ’Hiermee kan echter om worden gegaan, bijvoorbeeld door het subsidiebudget gefaseerd aan te bieden of door een iets hoger rendement op eigen vermogen toe te staan naarmate de draaiuren toe­nemen.’