Toelichting overbodig

Ach, een luizige 1,4 miljard euro, die hoeft ze toch niet verder toe te lichten? Minister Ollongren van Binnenlandse Zaken jubelt dat ze 1,4 miljard euro extra inzet voor de samenwerking met gemeenten, provincies en waterschappen in het zogeheten interbestuurlijk programma. 

Dat doet ze in een persbericht met de titel ‘Extra geld voor maatschappelijke opgaven’. Ze schrijft daarin eerst dat de gemeenten en provincies volgens het regeerakkoord over vier jaar 6 miljard euro meer krijgen in het gemeente- en provinciefonds dan vorig jaar. En ze vervolgt: ‘Het rijk investeert ook door het inzetten van extra geld. Er is 1,4 miljard euro beschikbaar voor de opgaven in het interbestuurlijk programma’. Dus 1,4 miljard euro extra. Boven op de 6 miljard euro. Zonder verdere toelichting. En niemand weet waar ze het over heeft. Onze minister van nepnieuws.

Want ach, laten we niet flauw doen. U en ik, we weten allemaal dat er geen cent extra bijkomt. Laat staan 1,4 miljard euro extra. De geloofwaardigheid van de persberichten van het rijk zit al een tijdje op het absolute nulpunt. Het is gewoon niet waar wat in dat persbericht staat. Dat persbericht is ook helemaal niet bedoeld om de belastingbetaler correct te informeren over wat er met zijn geld gebeurt. Dat persbericht van de minister is puur bedoeld voor de vervolgonderhandelingen over het interbestuurlijk programma.

Want na drie maanden praten konden het rijk en de gemeenten, provincies en waterschappen het maar over één ding eens worden: namelijk dat ze het in het voorjaar over een aantal dingen eens moeten worden. Daarover gaat het hele voorjaar verder onderhandeld worden. En bij die verdere onderhandelingen vindt de minister het blijkbaar handig te doen alsof ze extra geld geeft. Ik denk om drie redenen. Ten eerste kan ze dan van de andere partijen ook extra geld vragen. Ten tweede kan ze dan altijd bij de onderhandelingen dreigen om de gemeenten en provincies 1,4 miljard euro te korten als er geen akkoord komt. En, ten derde, ze kan nog vier jaar lang dreigen 1,4 miljard euro te korten als de resultaten niet zijn zoals ze wil.

Want dat is het grote voordeel voor het rijk van decentralisatie en van interbestuurlijke programma’s: als het mislukt, kan het rijk de schuld geven aan de gemeenten, provincies en waterschappen. En 1,4 miljard van hen afpakken. Dat hoeft ze dan toch niet verder toe te lichten?