Uitstel

'Sinds 2017 zijn woningen snel veel meer waard geworden. Ik vind het niet reëel die hogere waardes volledig door te laten werken in de onroerendezaakbelasting, die woningeigenaren moeten betalen.’ Aldus minister Bruins Slot van Binnenlandse Zaken vorige maand. Wie helpt ze met dit standpunt? Voor wie komt ze op, en ten koste van wie?

Met dit standpunt komt de minister op voor de woningeigenaren van wie de woning elk jaar soms wel een ton meer waard werd. Die mensen, zo vindt de minister, die de afgelopen vijf jaar slapend rijk zijn geworden, hoeven minder ozb aan de gemeente te betalen. Ongeveer een kwart minder. Het gevolg is dat andere woningeigenaren, van wie de woning veel minder in waarde steeg, meer ozb moeten betalen. Een bizar standpunt.

Tegelijkertijd zie ik wel het achterliggende probleem. Ook als je woning elk jaar een ton meer waard wordt, kun je financiële problemen hebben. Die waardestijging krijg je namelijk pas uitbetaald als je je huis verkoopt. Maar je moet ergens wonen. Pensioenen zijn negentien jaar niet gestegen. Lonen en uitkeringen stijgen maar enkele procenten.

Maar alles wordt dit jaar wel 10 procent duurder. Miljoenen mensen in Nederland redden het financieel niet. Dat zijn niet alleen de spreekwoordelijke oude weduwen-met-een-villa maar ook mensen met een modaal inkomen, of een uitkering. Deze prijsstijgingen zijn niet tijdelijk, zo voorspelt het Centraal Planbureau. De prijzen zullen hoog blijven. Veel woningeigenaren kunnen de hogere ozb, door de enorme waardestijging, niet betalen. En kwijtschelding krijgen ze niet van de gemeenten – wat ook begrijpelijk is.

Toch zie ik een uitweg uit dit dilemma. Mensen die een ton per jaar rijker worden door de waardestijging van hun woningen – belastingvrij! – moeten natuurlijk wél de volledige ozb betalen. Maar dat kan ook later, jaren later. Vele jaren later. Als het mogelijk wordt uitstel van de ozb-betaling te krijgen totdat een huis wordt verkocht.

Dat geeft nu direct een koopkrachtimpuls aan alle woningeigenaren die het financieel zwaar hebben. Dat neemt veel weerstand tegen de ozb weg, en maakt het dus gemakkelijker om meer ozb-mogelijkheden aan gemeenten te geven. En het mooie is: het kost de gemeenten niets, ze krijgen evenveel ozb als voorheen – het komt alleen wat later op hun bankrekening.