Geld voor economie Almere blijft op de plank

In Flevoland blijven miljoenen euro’s liggen, die in 2006 zijn bestemd voor het stimuleren van de economie in Almere. Er zijn nauwelijks projecten die van de grond komen. Dat blijkt uit een rekenkamerrapport over het Investeringsprogramma Flevoland-Almere (IFA).

Almere aantrekkelijk

Het IFA, met een looptijd van tien tot vijftien jaar, had als doel om het “uniek stedelijk klimaat in Almere” te ontwikkelen en de economische positie van Almere binnen de Noordvleugel van de Randstad te versterken. Het idee was om ondernemers en inwoners te stimuleren met ideeën te komen om Almere aantrekkelijk te laten blijven. Bijvoorbeeld door sociale, culturele en economische projecten.

89 miljoen euro

De Randstedelijke Rekenkamer en de Rekenkamer Almere onderzochten gezamenlijk of provincie en gemeente de aanbevelingen uit een eerdere evaluatie hebben opgepakt, een strakkere aansturing bijvoorbeeld. Dat blijkt deels het geval, maar desondanks ligt het geld op de plank. Oorspronkelijk spraken Flevoland en Almere af dat de provincie in drie tranches 100 miljoen euro beschikbaar zou stellen. Door bezuinigingen is dat bijgesteld tot circa 89 miljoen.

Vijftig procent cofinanciering

Het geld dat in de eerste tranche vrijkwam (35 miljoen euro) is onder andere gebruikt voor een verhoogde busbaan door het centrum en het programma Almere Health City. Voor de tweede en derde tranche is respectievelijk 33 en 21 miljoen euro beschikbaar. Maar voor de tweede tranche spraken partijen in 2011 af dat het geld alleen vrijkomt wanneer een externe partner voor vijftig procent bijdraagt aan het project. Bovendien geldt de eis dat projecten een omvang van minimaal twee miljoen euro moeten hebben.

Markt kan het niet waarmaken

‘In interviews wordt aangegeven dat men door de economische crisis juist meer projectaanvragen zou verwachten nu de gemeente zelf minder middelen te besteden heeft. Het probleem is echter dat de markt de benodigde cofinanciering niet kan waarmaken’, zo staat in het rapport. De eis met betrekking tot de ondergrens van 2 miljoen maakt het extra lastig. ‘Relatief kleine projecten zoals die tijdens IFA-1 konden worden gerealiseerd vallen hierdoor af, terwijl hiervoor wellicht nog wel financiering gevonden zou kunnen worden.’

Verantwoordelijkheid niet duidelijk

Uit het onderzoek is niet te constateren dat gebrek aan cofincanciering de hoofdoorzaak is voor het feit dat projecten niet van de grond komen, zegt Arjan Wiggers van de Randstedelijke Rekenkamer. ‘Dat hebben we niet onderzocht. Er worden verschillende oorzaken genoemd, waarvan dit er een is. Maar er zijn meer knelpunten. Zo is op ambtelijk en bestuurlijk niveau niet duidelijk vastgelegd wie verantwoordelijk is voor het aanjagen van projecten, waardoor externe partijen weinig actief worden benaderd voor cofinanciering. Ook is de raad nauwelijks bij het programma betrokken, terwijl daaruit goede ideeën kunnen komen voor projecten.’

Discussie over de opzet

De Rekenkamers adviseren Flevoland en Almere om eerst de verantwoordelijkheden beter te beleggen en externe partijen beter te betrekken. Lukt het dan nog niet om projecten van de grond te krijgen, dan is het tijd voor discussie over de opzet van het investeringsprogramma, zegt Wiggers. ‘Dan kun je kijken of het nodig is om de kaders te verruimen, zodat meer partijen kunnen meedoen, of om cofinanciering als doelstelling te laten varen.’