Lokale omroepen: 16 miljoen extra is te weinig

De 16 miljoen euro die staatssecretaris Uslu voor Media en Cultuur extra wil uittrekken voor lokale publieke omroepen is onvoldoende. Volgens koepelorganisatie NLPO van diezelfde omroepen is minstens het dubbele van dat bedrag nodig.

Professionele journalisten

Dat stelt Marc Visch, directeur-bestuurder van de stichting Nederlandse Publieke Lokale Omroepen, in een reactie op deze week door Uslu gepresenteerde visiebrief over de beoogde stelselwijziging en bekostiging van die omroepen. Die financiering loopt vanaf 2026 niet meer via de gemeenten, maar via het rijk. Dat leidt niet alleen tot een onafhankelijkere positie ten opzichte van de gemeenten die de lokale omroepen kritisch moeten bevragen, maar geeft ze volgens Uslu ook een stabiele financiële basis. De 16 miljoen euro die het kabinet extra investeert, moet helpen om meer professionele producties te kunnen maken en professionele journalisten te kunnen aannemen. In totaal is er dan straks jaarlijks 28 miljoen euro beschikbaar voor de lokale omroepen.

Eerste stap

De NLPO is weliswaar blij met de extra toegezegde middelen, maar vindt het teleurstellend en zorgelijk dat de staatssecretaris niet onderbouwt hoe de structurele extra investering van 16 miljoen samenhangt met de gewenste vormgeving van de journalistieke basis van de lokale publieke omroep. ‘Vooralsnog lijkt het beschikbare budget daarin vooral leidend te zijn’, aldus Visch. ‘De NLPO en de VNG berekenden al in 2017 dat voor de realisatie van de visie van het kabinet tenminste het dubbele bedrag nodig is.’ Hij wijst erop dat dat de Raden voor Openbaar Bestuur en Cultuur in hun adviesrapport Lokale Media, Niet Te Missen! een vergelijkbare conclusie trokken. Visch: ‘De “forse stap” zoals de staatssecretaris die verwoordt in de brief, is daarom wat de NLPO betreft vooral een forse eerste stap.’

Basisbekostiging

Daarbij komt in zijn ogen dat de onafhankelijkheid van gemeenten ook in de toekomst kwetsbaar blijft vanwege de ontoereikende middelen. ‘Lokale omroepen zijn momenteel nog grotendeels afhankelijk van aanvullende subsidies en opdrachten van gemeenten en inkomsten uit reclame en sponsoring. De overheveling van de middelen uit het gemeentefonds zal hier weinig aan veranderen, tenzij de basisbekostiging voor de lokale omroep in streekverband significant hoger wordt dan waar het kabinet nu met de extra middelen op aanstuurt.’

Kleinere gemeenten

Een van de maatregelen die Uslu voorstelt is de introductie van een extra basisbekostiging voor elk van de lokale omroepen – naast het reeds bestaande richtsnoerbedrag per huishouden. De huidige wijze van bekostiging van de lokale omroep op basis van het aantal huishoudens in een gemeente zorgt volgens de NLPO voor een uitermate kwetsbare uitgangspositie van veel lokale omroepen, zeker in de dunner bevolkte streken en kleinere gemeenten.