Lesgeld

De scholen worden daar zelf verantwoordelijk voor. Als de scholen die verantwoordelijkheid krijgen, willen ze ook zelf de gebouwen gaan neerzetten. Logisch, want ze vrezen dat gemeenten anders slechte scholen bouwen. Het is alles of niets: onderhoud en bouw naar de scholen, of onderhoud en bouw bij de gemeenten.

Oké, er komt nog een draagvlakonderzoek, maar daarvan weten we de uitkomst al: de gemeenten willen de taak houden, de scholen willen hem krijgen. Waarom? Het gaat, zoals bijna altijd in Nederland, eigenlijk gewoon weer over geld.

De gemeenten besteden namelijk minder aan de schoolgebouwen dan het Rijk zegt dat ze krijgen. Laten de gemeenten de scholen verpieteren? Nee, ze staan er meestal prima bij. Dat blijkt uit een onderzoek van Arcadis van april dit jaar, dat minister Donner van Binnenlandse Zaken helaas nog even onder de pet houdt.

Maar er zijn nog twee andere redenen voor het feit dat gemeenten minder geld uitgeven dan het Rijk zegt dat ze krijgen. Ten eerste: gemeenten werken veel efficiënter dan het Rijk. Ten tweede: gemeenten krijgen in werkelijkheid veel minder voor de schoolgebouwen dan het Rijk zégt dat de gemeenten krijgen.

Hoe dat zo? Wel, het Rijk gaat ervan uit dat de gemeenten een evenredig deel van de groei van het gemeentefonds besteden aan schoolgebouwen. In goede jaren was dat 8 procent groei per jaar. Dat deed natuurlijk geen enkele gemeente; besteed werd wat nodig was. Los daarvan zouden de gemeenten elk jaar 8 miljoen meer moeten uitgeven aan schoolgebouwen. Maar extra geld kregen ze niet.

De gemeenten besteden dus niet te weinig, het Rijk rekent te veel. Nu wil Donner het geld uit het gemeentefonds halen dat er volgens zijn foute berekening in zit. Hij wil dus te veel geld weghalen. Om beleefd te blijven: uiterst onbeleefd dat de minister dat doet zonder dat af te spreken in het bestuursakkoord.

Maar gemeenten hebben nu de gelegenheid om te anticiperen. Wie verstandig is, stopt acuut met alle investeringen in schoolgebouwen en onderhoud. Ja inderdaad, daar hebben scholen last van. Maar gemeenten hoeven niet voor gekke Henkie te spelen. Wie nu stopt, heeft voor de komende 3 tot 4 jaar deze extra bezuiniging opgelost. Last van hun geweten hoeven gemeenten niet te hebben, want de scholen staan er nu veel beter bij dan in 1997, toen gemeenten de schoolgebouwen overnamen van het Rijk.

U denkt dat dat draagvlakonderzoek is om het draagvlak te onderzoeken? Helemaal mis. Dat onderzoek is om de gemeenten nog een half jaar in de illusie te laten de taak te mogen houden, zodat ze in 2012 nog vele honderden miljoenen blijven uitgeven aan scholen. Maar laat u niet in slaap sussen. Stoppen, nu!