Leren samenwerken

U weet hoe dat gaat: elk kind kiest een vriendje of vriendinnetje, vaak met dezelfde hobby en dezelfde dingen waar ze goed en slecht in zijn. Het doet er helemaal niet toe wie er naast wie zit.

Veel gemeenten werken ook samen. Ze hebben een gemeenschappelijke regeling voor de reiniging, voor de uitvoering van de bijstand, voor de sociale werkvoorziening, voor de exploitatie van een industrieterrein, en nog veel meer. Wat mij opvalt, is dat ze daarvoor altijd buurgemeenten uitkiezen. Zeg maar: het meisje waar je naast zit in de klas.

Bij het zoeken van een partner voor de samenwerking kijken gemeenten veel minder naar de voorkeuren van de andere gemeenten, en naar de dingen waar ze goed en slecht in zijn. Dat is raar!

Waarom zouden een stad en een naastgelegen plattelandsgemeente samen een gemeentereiniging hebben? De stad heeft wellicht smallere voertuigen nodig dan de plattelandsgemeente. Het ligt meer voor de hand dat twee steden samenwerken: die hebben dezelfde voertuigen nodig, die herkennen elkaars situatie. Dat ze 30 kilometer uit elkaar liggen maakt dan eigenlijk niet zoveel uit. Waarom zouden een rijkere villagemeente en een armere industriegemeente, die toevallig naast elkaar liggen, samenwerken voor de bijstandswet? Ze hebben andere oplossingen om te zorgen voor nieuwe banen, ze reageren anders op de stijging van de werkloosheid. Het ligt meer voor de hand dat de villagemeente gaat samenwerken met een andere villagemeente, al ligt die een kwartier rijden weg. Beter een verre vriend dan een slechte buur.

‘Verder kijken dan je buurgemeente’, dat is bij samenwerking een goed idee. Ook bij herindeling. Gemeenten hechten, logisch, aan hun zelfstandigheid. Samengaan met een grotere buurgemeente gaat ten koste van het zelfbeschikkingsrecht, de grotere gemeente heeft immers meer inwoners en dus meer invloed. Steden hechten aan andere zaken dan randgemeenten. Maar samengaan met een kleinere buurgemeente is vaak alleen maar hinderlijk. Dat verklaart waarom bij veel herindelingen nu minstens drie gemeenten samengaan.

Maar er is een alternatief. Waarom zou je alleen samengaan met buurgemeenten? Je kunt efficiëntievoordelen beter bereiken met gelijkgestemde gemeenten! Die herkennen de wederzijdse moeilijkheden en mogelijkheden. Ze hebben vaak dezelfde oplossingen voor dezelfde ontwikkelingen.

We leren onze kinderen op school om samen te werken. Spontaan vormen ze de goede koppeltjes. Als gemeenten moeten samenwerken of herindelen, moeten ze eerst terug naar school.