Koopkracht

Sinds 2005 ontvangen 65-plussers naast hun Aow ook een extra bedrag, gewoon, zomaar, zodat ze wat meer geld krijgen, om hun koopkracht te verbeteren. Voor dat extraatje verzonnen de Haagse politici het mooie woord ‘koopkrachttegemoetkoming’ en betaalden we met zijn allen wat extra Aow-premie. 

Elk jaar steeg die tegemoetkoming iets, elk jaar kwamen er meer Aow’ers, en elk jaar steeg de extra premie. Maar door de koppeling aan de Aow kwam die tegemoetkoming ook terecht bij Aow’ers die in het buitenland wonen en die tegemoetkoming niet nodig hadden. In 2011 veranderde het rijk de koopkrachttegemoetkoming voor Aow’ers daarom in een ‘koopkracht-tegemoetkoming voor oudere belastingplichtigen’. 

En omdat de tegemoetkoming niet meer aan de Aow was gekoppeld, betaalden we er geen extra Aow-premie meer voor maar extra belasting. Ach, wat maakt het uit. Inmiddels is de tijd van extraatjes voor ouderen voorbij. In 2015, na tien jaar, wordt hun koopkrachttegemoetkoming afgeschaft. Is dan alles weer bij het oude? Voor 65-plussers wel. Voor de belastingbetalers ook. Voor iedereen dus. Behalve voor de gemeenten. In dit verhaal, van het begin in 2005 tot en met het eind in 2015, waarin de gemeenten geen enkele rol spelen, ziet het rijk toch een reden om de gemeenten vanaf 2015 150 miljoen euro per jaar minder te geven.

Dat zit zo. In 2005 ging het rijk met de nieuwe regeling extra geld uitgeven. Deze nieuwe rijksuitgave leidde echter niet ‘trap op’ tot een hoger gemeentefonds, want de uitgave werd met Aow-premies betaald. En uitgaven die met premies worden betaald, tellen niet mee voor het gemeentefonds. Elk jaar gaf het rijk meer uit aan de koopkrachttegemoetkoming, maar het gemeentefonds groeide niet mee. Vanaf 2011 worden de uitgaven niet meer met Aow-premies betaald maar met belastinggeld. Financiën noemt dat: van premiegefinancierd naar begrotingsgefinancierd. Ook dat leidde niet ‘trap op’ tot een hoger gemeentefonds, want in 2011 gold de trap op-regel tijdelijk niet. Maar als in 2015 het rijk de regeling afschaft, waarvoor het gemeentefonds dus niet ‘trap op’ is meegegroeid, dan stelt het rijk opeens dat het rijk bezuinigt op begrotingsgefinancierde rijkuitgaven. En graait het rijk 150 miljoen euro uit het gemeentefonds wegens ‘trap af’. Niet alleen 150 miljoen korting in 2015, nee, 150 miljoen korting in elk jaar vanaf 2015.

Puur formeel kan dit. Puur volgens de gemeentefondsregeltjes mag dit. Maar niemand kan beweren dat dit redelijk is. Gelukkig is er ook een gemeentefondsregeltje dat zegt dat de uitkomst van ‘trap op, trap af’ redelijk moet zijn, en dat onredelijke uitkomsten moeten worden gecorrigeerd. Hoogste tijd om vanaf 2015  150 miljoen terug te geven aan de gemeenten. Hoogste tijd om ze in hun koopkracht tegemoet te komen.