Decentraal wat kan, centraal wat moet

Nu we net opnieuw zijn gekozen, kunnen we een kabinet gaan formeren. En dat is heus niet zo moeilijk, ook al moeten we veel bezuinigen. 

Het motto dat we al jaren uitventen is: ‘decentraal waar het kan, centraal waar het moet’. Dat motto geldt niet alleen voor de bestuursakkoorden die we sluiten met de gemeenten, maar ook voor ons nieuwe regeerakkoord: we bezuinigen decentraal waar het kan, en alleen als het echt moet bezuinigen we centraal.

Ten eerste hebben we een tekort van ruim drie miljard euro bij de bijzondere ziektekosten van de Awbz. Dat lossen we op door de taak, met het tekort, over te dragen aan de gemeenten. Niet alleen de begeleiding van mensen met bijzondere ziektekosten, zoals het oude kabinet voorstelde, maar álle Awbz-taken. De gemeenten willen elke taak overnemen – hebt u ooit de gemeenten ‘nee’ horen zeggen tegen het voorstel voor extra taken? Ons motto begint met ‘decentraal waar het kan’. En de gemeenten kunnen de Awbz uitvoeren. Ze doen al veel andere taken voor ouderen en gehandicapten, dit kan er wel bij.

Waar hebben we nog meer grote financiële problemen? Ja, de Wajong voor mensen die al van jongs af aan arbeidsongeschikt zijn. Dat zijn er in Nederland drie keer zo veel als in de landen om ons heen, dus we doen iets fout. Maar het lukt ons al tientallen jaren niet om te bezuinigen op arbeidsongeschiktheid – ok, behalve toen we de uitkeringen verlaagden.

Maar nu: decentraal bezuinigen waar het kan! Dus we dragen de taak, uiteraard met het tekort, over aan de gemeenten. En weer hebben we een deel van ons probleem opgelost. Maar we mogen het tweede deel van ons motto niet vergeten: decentraal bezuinigen waar het kan, centraal bezuinigen waar het moet.

Ten derde bezuinigen we dus honderdvijftig miljoen euro op de schoolgebouwen. Dat is het bedrag dat gemeenten minder besteden dan wij vroegen. Niet dat de scholen er nu slecht bijliggen, integendeel. Eigenlijk is het bijzonder knap wat de gemeenten hebben gedaan: goede kwaliteit voor minder geld. Jaar, na jaar, na jaar. Maar het zijn barre tijden, we kunnen niet anders, we hebben het geld nodig, we bezuinigen die honderdvijftig miljoen. Wij van het rijk, en niemand anders, wij beslissen over die honderdvijftig miljoen. Uh, u noemt dat afpakken? Nee hoor, dat is gewoon herbestemmen.

Eens even kijken, kunnen we de staatsschuld verder nog terugbrengen? O ja, we nemen de taak op ons om de gelden van de gemeenten te beheren! We geven wat taken, we nemen wat taken, dat is toch eerlijk en evenwichtig, niet dan?

Zo, het was hard werken vandaag, maar wij van het rijk hebben vandaag met vier maatregelen vele miljarden bezuinigd. Nu nog even kijken of de gemeenten ook iets kunnen bijdragen. Samen de trap af!