Nieuwe waterschapsbelasting treft vervuilers

Waterschappen wil landbouwbedrijven zwaarder gaan belasten voor de vervuiling die ze veroorzaken. Dat advies geeft de Commissie Aanpassing Belastingstelsel (CAB) aan het bestuur van de Unie van Waterschappen (UvW). 

Lozing zonder pijp
Een ad hoc-commissie onder leiding van Hetty Klavers, dijkgraaf van waterschap Zuiderzeeland, stelt het UvW-bestuur voor met name de zogeheten diffuse verontreiniging van de landbouw te belasten: lozingen zonder pijp zoals afstroming, uitspoeling en verwaaiing. Binnen het huidige belastingstelsel worden puntlozingen wel en diffuse lozingen niet in de heffing betrokken. ‘Binnen het voor de verontreinigingsheffing leidende belastingprincipe ‘de vervuiler betaalt’ is het consequent om het lozen van (dezelfde) stoffen in beide lozingssituaties te belasten’, aldus de commissie. ‘Daar komt bij dat uit meetgegevens blijkt dat vanuit de landbouw verreweg de grootste emissie plaatsvindt van stikstof en fosfor op oppervlaktewater.’

Vervuiler betaalt
Emissies van stikstof en fosfor vanuit afvalwaterzuivering, riolering en landbouw zorgen volgens de commissie verreweg voor de grootste belasting van het oppervlaktewater. ‘Deze emissies blijven binnen de huidige verontreinigingsheffing veelal onbelast, wat niet strookt met het beginsel de vervuiler betaalt. Bovendien is bij deze emissies een duidelijke veroorzaker en daarmee belastingplichtige aan te wijzen, wat bij andere vormen van (diffuse) verontreiniging, zoals verkeer, niet zo helder is’, aldus de commissie.

Belonen bedrijven
Hoe de belasting vorm moet gaan krijgen, is nog niet helder. Een heffing op basis van een forfait per hectare zou kunnen, maar biedt volgens de CAB geen prikkels om de wijze van de bedrijfsvoering aan te passen. Onderzocht wordt nog of een heffing mogelijk is waarbij bedrijven die het beter doen dan gemiddeld daar ook voor ‘beloond’ worden met een lagere heffing en – dat is de keerzijde – bedrijven die het minder doen dan gemiddeld dat ook terug voelen in de heffing. ‘Hiertoe moeten nog nieuwe wijzen van heffing worden verkend en zal gewikt en gewogen worden’, aldus de commissie. Gevolg is dat de opbrengst van de verontreinigingsheffing ‘sterk’ zal stijgen. Geraamd wordt dat het in de heffing betrekken van de twee lozingen tot een extra opbrengst van de verontreinigingsheffing van 66,2 miljoen euro zal leiden.

Definitief voorstel
Tot 9 februari kon er door de waterschappen en de partners worden gereageerd op het conceptadvies. Het CAB neemt die reacties mee in het definitieve advies aan het bestuur van de Unie van Waterschappen. Vervolgens kunnen de waterschappen hun standpunt over het definitieve voorstel van het Uniebestuur inbrengen. De besluitvorming eindigt in de ledenvergadering van de Unie, waarschijnlijk op 29 juni 2018. Daarna wordt het vastgestelde voorstel aangeboden aan de minister van Infrastructuur en Waterstaat.