Going Dutch

Het is wel typisch Nederlands. Eerlijk delen we in ons land de kosten. En eerlijk delen we de inkomsten. Het rijk en de gemeenten hebben afgesproken de belastingopbrengsten tot op de cent nauwkeurig te delen. Dat doen we al vijftig jaar. Wel verschilt de vorm af en toe. In het nieuwe regeerakkoord is een nieuwe vorm van eerlijk delen afgesproken. Dit jaar en volgend jaar geldt nog een overgangsregeling, maar vanaf 2020 omvat het gemeentefonds ongeveer 10 procent van alle rijksuitgaven. Als het rijk een euro uitgeeft krijgen de gemeenten tien cent. Dat past ook bij het begrotingstekort dat de gemeenten maximaal mogen hebben. Ons land mag volgens het verdrag van Maastricht maximaal 3 procent begrotingstekort hebben.

Daarvan mogen de gemeenten ongeveer 0,3 procent hebben. Ook 10 procent dus. Nu zijn het rijk en de VNG bezig met de nieuwe bestuursakkoorden. Het rijk wil met de gemeenten een nationaal klimaat en energieakkoord afsluiten, een sportakkoord, wil afspraken over de bijdragen aan verduurzaming, aan woningbouw, sport, ondersteuning voor mantelzorgers, preventie van roken en overgewicht, taallessen, en uitgeprocedeerde asielzoekers. Het rijk vraagt de gemeenten hierbij eerlijk te delen in de kosten.

En dat wil het rijk soms zelfs vertalen als: de helft van de kosten. Hè? Eerlijk delen van de inkomsten betekent dat de gemeenten 10 procent krijgen. Eerlijk delen van de tekortruimte betekent dat de gemeenten 10 procent krijgen. Dus eerlijk delen van de kosten van een nieuw bestuursakkoord betekent ook dat de gemeenten 10 procent betalen.

Deze maand komen de conceptakkoorden. Het criterium om daarmee wel of niet in te stemmen is nu duidelijk. Als de gemeenten 10 procent moeten bijdragen, dan is dat ‘going dutch’, eerlijk delen. Als de gemeenten meer dan 10 procent moeten bijdragen, dan is dat double dutch. En dat is de Engelse spotterm voor wartaal.