VNG houdt vol: taken terug naar rijk serieuze optie

Taken teruggeven aan het rijk. Of ze niet meer uitvoeren. Dat ‘kan een invulling zijn’, aldus dreigt het bestuur van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) als een volgend kabinet de voorgenomen bezuiniging van 3 miljard euro niet schrapt.

Motie Enschede

Het VNG-bestuur schrijft dat in een reactie op een motie van Enschede waarover de gemeenten vrijdag aanstaande stemmen op de Algemene Ledenvergadering in Utrecht. ‘We willen dat de kortingen op het gemeentefonds worden teruggedraaid. Als dat niet of onvoldoende gebeurt is de consequentie dat we niet al onze bestaande taken kunnen uitvoeren. In welke vorm we daar afspraken over maken met het nieuwe kabinet hoeft wat het bestuur betreft niet nu al vastgelegd te worden, maar het teruggeven (of niet meer uitvoeren) van taken kan een invulling zijn’, zo luidt het pre-advies van het dagelijks bestuur.

Medebewindstaken

De motie van de gemeente Enschede is net iets scherper. Schrapt de nieuwe regering de door Rutte IV aangekondigde bezuiniging van 3 miljard euro niet, zo luidt die motie, dan starten de verzamelde gemeenten ‘teruggeefgesprekken’: nog nader te bepalen taken die ze nu in medebewind uitvoeren, mag het rijk lekker zelf weer gaan doen. ‘Dit om daarmee het takenpakket voor gemeenten weer passend te laten zijn bij de beschikbare middelen in het gemeentefonds’, aldus Enschede.

Resolutie

De motie van de gemeente Enschede is volgens het VNG-bestuur in lijn met de resolutie waarmee ze zelf komt op de najaarsvergadering. De strekking daarvan is dat het rijk zorgt voor een goede financiële uitgangspositie voor gemeenten om als gezamenlijke overheden de maatschappelijke opgaven aan te pakken. Door het nu dreigende financiële gat in 2026 en de jaren daarna kunnen gemeenten volgens de koepelorganisatie slechts beperkt structurele uitgaven plannen. ‘Er kan bijvoorbeeld geen vast personeel worden aangenomen voor structurele taken. Gemeenten starten begin 2024 met het opstellen van hun meerjarenbegroting 2025-2028. Het is dan noodzaak om gezamenlijk te kijken welke taken nog binnen de beschikbare middelen en op welke wijze kunnen worden uitgevoerd. Of we moeten noodgedwongen bezuinigingen in gang gaan zetten op woningbouw, zorg, beheer en onderhoud en andere belangrijke zaken’, aldus het VNG-bestuur.