Efficiënt

De gemeenten gaven in 2012 even veel geld uit als in 2007, ruim vijftig miljard euro, maar ze leverden ruim 5 procent minder prestaties. Dat meldde het Sociaal en Cultureel Planbureau onlangs, na een uitgebreid onderzoek.

Een mooi persbericht erbij, zodat ook de kranten weten dat de gemeenten minder efficiënt zijn gaan werken. Dat vinden de lezers vast leuk, zo’n vooroordeel bevestigend onderzoek. Een week later herhaalde minister Plasterk de boodschap toen hij het onderzoek naar de Tweede Kamer stuurde: de gemeenten zijn elk jaar 1,1 procent minder efficiënt gaan werken.

Geen beste beurt voor de gemeenten. Overal wordt steeds efficiënter gewerkt, steeds minder mensen moeten steeds meer werk verrichten, en dan besluiten de gemeenten elk jaar iets minder te doen. Elk jaar 1,1 procent minder efficiënt, dat betekent bijvoorbeeld elk jaar vijf minuten eerder naar huis. Dus in 2007 om vijf uur naar huis, in 2008 om vijf minuten voor vijf, in 2009 om tien minuten voor vijf, en in 2012 al om vijf over halfvijf naar huis. Het is maar een voorbeeld, ‘elk jaar 1,1 procent minder’ kunnen gemeenten ook anders invullen.

Het Sociaal en Cultureel Planbureau geeft wel een belangrijke opmerking bij dat jaarlijkse efficiëntie verlies. Tussen 2007 en 2012 kregen de gemeenten voor twee miljard euro nieuwe taken erbij, zoals voor de sociale werkvoorziening en de jeugd gezondheidszorg. Tegelijk verdween er drie miljard euro aan taken, zoals bij het onderwijs dat verzelfstandigde, bij het openbaar vervoer dat naar de regio’s ging, en bij de inburgering. Als de taken die erbij kwamen en de taken die weggingen niet meetellen, wat wel zo zuiver is, dan wordt de uitkomst heel anders. Dan zijn de gemeenten elk jaar juist 1,3 procent meer prestaties gaan leveren voor hetzelfde geld.

Elk jaar zijn de gemeenten 1,3 procent efficiënter gaan werken. Die uitkomst stond ook keurig in het persbericht van het Sociaal en Cultureel Planbureau. Maar die uitkomst meldde de minister niet aan de Tweede Kamer. Wat de minister aan de Tweede Kamer meldde, en wat dus het beeld van de gemeenten is dat de Tweede Kamer krijgt, is niet dé conclusie van het onderzoek, het is een selectieve keuze. Een bewuste keuze van minister Plasterk om alleen maar negatief over de gemeenten te schrijven.