Overhead bij gemeenten in glijvlucht naar beneden

Overhead maakt een steeds minder groot deel uit van de gemeentelijke organisaties. Daarnaast gaat er minder geld richting ict dan misschien zou mogen verwacht.

Dat blijkt uit trendonderzoek van het overheidsplatform Venster voor Bedrijfsvoering. Bij het in beeld brengen van de trends in de bedrijfsvoeringskosten van gemeenten in 2022, valt de onderzoekers de verdere daling van de overhead op ten opzichte van de totale formatie.

Management en hrm

Onder overhead valt alles wat samenhangt met de sturing en ondersteuning van de medewerkers in het primaire proces. Dat gaat dan bijvoorbeeld over leidinggeven, administratie, ict, facilitaire zaken en hrm. Sinds 2016 is er bij gemeenten sprake van een gestage daling van die overhead. Die trend zet door in 2022. Eigenlijk is dat al sinds 2001 het geval. Toen was dat zelfs nog 36 procent.

Inmiddels is zo’n niveau bereikt, dat het volgens de onderzoekers van Venster voor Bedrijfsvoering wel eens zou kunnen gaan knellen. Probleem is dat de meeste gemeenten de kwaliteit van bedrijfsvoering niet meten. Om daar op tijd achter te komen, is een visie op de omvang en kwaliteit van de overhead. ‘Anders overkomt het je. Beter is het om een normpercentage te bepalen’, zo stellen ze. ‘De overhead groeit dan mee bij groei van de totale formatie van
de organisatie.’

Ict-kosten

Een van de belangrijke bedrijfsvoeringsposten is ict. De kosten daar per medewerker mee gepaard gaan, blijken vrij stabiel en vertonen niet de groei die de onderzoekers eigenlijk zouden verwachten. Dat brengt ze tot de vraag of het eigenlijk wel genoeg is en er niet meer moet worden geïnvesteerd. ‘Wanneer we echt innoveren, worden medewerkers productiever’, aldus de Venster-onderzoekers. Ze vinden overigens dat ict minder moet worden geframed als overhead, zoals nu nog vaak gebeurt. ‘Het gaat steeds vaker om primaire processen.’

Lees het volledige artikel in Binnenlands Bestuur nr. 18 van deze week. (inlog)