Formatie: kans op uitstel herijking gemeentefonds

Het ministerie van Binnenlandse Zaken koerst weliswaar op herijking van het gemeentefonds per 1 januari 2023, maar de formatie van een nieuw kabinet kan roet in het eten gooien.

Daarvoor waarschuwde het afdelingshoofd bekostiging Binnenlands Bestuur van Binnenlandse Zaken (BZK) vrijdag tijdens een webinar van de Famo, de Federatie van Algemene Middelenmanagers bij de Overheid. Het woonplaatsbeginsel jeugd wordt wel per 2022 ingevoerd, op basis van het historisch verdeelmodel.

Effecten per gemeente

Eind deze maand wordt een adviesaanvraag over de herijking van het gemeentefonds ingediend bij de Raad voor het Openbaar Bestuur. Die adviesaanvraag zal openbaar zijn. Op dat moment worden ook de voorlopige effecten per gemeente zichtbaar. Eind februari/begin maart worden gemeenten over de voorgenomen herijking geconsulteerd. Het streven is medio dit jaar duidelijkheid te hebben over de definitieve effecten per gemeenten via de circulaire van het gemeentefonds.

Pittige dossiers

Dat is echter afhankelijk van de kabinetsformatie, waarschuwde Marianne van den Berg van BZK. Er liggen behoorlijk wat belangrijke dossiers op tafel met grote financiële gevolgen voor zowel rijk als gemeenten, zo stelde ze. Het gaat daarbij onder meer om afspraken die gemeenten en rijk moeten maken naar aanleiding van het AEF-rapport over het structureel gemeentelijk tekort op de jeugdzorg, dat 1,7 miljard euro bedraagt. Maar ook op het gebied van klimaat liggen, ook voor gemeenten, grote opgaven met een fiks prijskaartje. De herijking van het gemeentefonds hangt deels af van de afspraken die rijk en gemeenten, en dus ook het nieuwe kabinet, over dit soort dossiers met elkaar maken, aldus BZK. Dat geldt eveneens voor de opschalingskorting. Die is nu bevroren, maar de verwachting is dat afschaffing eveneens op de onderhandelingstafel van een nieuw kabinet zal komen te liggen. Ook dat kan gevolgen hebben voor de herijking.

Woonplaatsbeginsel jeugd

Het woonplaatsbeginsel jeugd zou aanvankelijk tegelijkertijd met de herijking van het gemeentefonds worden doorgevoerd. Toen in februari vorig jaar tot uitstel van de herijking van het gemeentefonds tot 2022 werd besloten, werd ook de invoering van het woonplaatsbeginsel jeugd met een jaar opgeschort. In december besloot BZK tot nieuw uitstel van de herijking (per 2023), maar het kabinet wil met de invoering van het woonplaatsbeginsel jeugd niet nog een jaar langer wachten. Met het nieuwe woonplaatsbeginsel wordt bepaald wat de laatste woonplaats van de jongere is, voordat hij in een jeugdzorginstelling met verblijf wordt opgenomen. Naar die gemeente moet de rekening in plaats van, zoals nu het geval is, naar de gemeente waar de zorginstelling staat.