Vrees voor faillissement bewindvoerders

De Brancheorganisatie voor Financiële en Maatschappelijke Zorgverlening (NBBI) en de Nederlandse Branchevereniging voor Wettelijk Vertegenwoordigers (Horus) hebben in een brief aan het demissionair kabinet hun zorgen geuit over de financiële positie van beschermingsbewindvoerders. Het beschermingsbewind van kwetsbare personen, dat veelal door gemeenten wordt betaald via de bijzondere bijstand, komt volgens de twee organisaties onder druk te staan.

'We gaan failliet'

‘Zonder uitzicht op een forse aanpassing van de tarieven op korte termijn voorzien wij dat een deel van onze leden mogelijk nog dit jaar failliet zal gaan of stopt.’ Zo luidt de alarmerende boodschap van de twee brancheorganisaties. Dat zou betekenen dat mensen die hun eigen boekhouding niet meer kunnen overzien, vaak vanwege grote schulden, minder goed geholpen worden.

Bijzondere bijstand

Bewindvoerders worden vrijwel altijd betaald door de gemeente uit het budget voor de bijzondere bijstand. De persoon voor wie de maatregel is ingesteld betaalt namelijk de vergoeding, maar kan dit vaak niet zelf ophoesten. In 2021 gaven Nederlandse gemeenten ruim 155 miljoen euro uit aan beschermingsbewind. Dat is ongeveer een kwart van de totale uitgaven aan bijzondere bijstand.

Onbetaald werk

Volgens de brancheorganisaties is de financiële druk inmiddels zo hoog geworden dat het de kwaliteit van de diensten bedreigt. ‘Bewindvoerders zetten zich onvermoeibaar in om kwetsbare mensen van de noodzakelijke financiële hulp te voorzien. De huidige beloningsstructuur ondersteunt echter niet de daadwerkelijke werkzaamheden die deze rol vereist.’ Een berekening van NBBI en Horus laat zien dat de uitvoering van een bewind circa 27 uur kost. De vergoeding voor een bewindvoerder van 1 persoon zonder problematische schulden gaat echter uit van slechts 17 uur.

Complexiteit neemt toe

Daarbij zijn er recente ontwikkelingen die het nog lastiger maken om zwarte cijfers te blijven schrijven. Zo noemen de brancheorganisaties de toeslagenaffaire, de controle op ontvangst van de energietoeslag, extreme (telefonische) wachttijden bij instanties en toenemende eisen voor de aanvraag van bijzondere bijstand. Daarnaast blijkt de begeleiding naar gemeentelijke schuldhulpverlening voor veel cliënten te complex, waardoor het werk op het bordje van de bewindvoerder komt te liggen.

Voorstel

NBBI en Horus willen een samenwerking tussen het rijk, gemeenten en de branche bewerkstelligen om zo tot een duurzaam en stabiel financieel kader te komen. De bijzondere bijstand is volgens de brancheorganisaties niet het juiste instrument om een beschermingsbewind te financieren. In plaats daarvan zou de Raad voor Rechtsbijstand de vergoeding moeten beheren. Daarnaast willen beide organisaties dat bewindvoerders worden vergoed voor de extra uren die ze nu onbetaald werken.