‘Extra onderzoek herverdeling gemeentefonds nodig’

De herschikking van de middelen voor gebiedsontwikkeling maakt onderdeel uit van de voorgenomen herverdeling van het gemeentefonds. De totale herverdeling van het gemeentefonds leidt tot een verschuiving van 129 miljoen euro, waarbij 61 gemeenten er financieel op achteruitgaan en 341 er financieel beter van worden. De G4 schieten er het meest bij in, met Amsterdam (- 77 miljoen euro) voorop.

Ruimere bedeling

Minister Plasterk van Binnenlandse Zaken schrok dusdanig van de effecten van de herverdelingsoperatie, dat hij de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en de Raad voor de financiële verhoudingen (Rfv) om een advies vroeg, zonder zelf een stadpunt in te nemen.  De Rfv stelt zich op het standpunt dat de voorgenomen herverdeling onverkort moet worden doorgezet, omdat onderzoeken duidelijk uitwijzen dat kleine gemeenten en gemeenten met relatief veel buitengebied zijn onderbedeeld. Volgens financieel specialist Gijs Oskam van de VNG kiest de VNG-commissie Financiën in meerderheid  voor een ruimere bedeling van de kleine gemeenten. Dat gaat  ten koste van de stedelijke gebieden.

Nadeel van 44 euro per inwoner

Maar omdat het om zulke forse bedragen gaat, zal de herverdeling niet in een keer met de volle mep kunnen plaatsvinden: dan geldt immers de afspraak dat de nadeelgemeenten er hooguit 15 euro per inwoner per jaar in een keer op achteruit gaan. Dat betekent dat voordeelgemeenten in 2017 nog niet het volledige voordeel hebben uit het rechttrekken van de scheve verdeling. De voorgenomen herschikking van de rijksmiddelen zou voor de G4 immers oplopen tot een nadeel van (gemiddeld) 44 euro per inwoner.

Gebiedsontwikkeling

De VNG-commissie wil ook een voorbehoud met betrekking tot herziening van de bekostiging van het onderdeel gebiedsontwikkeling vanuit het gemeentefonds. Er is nog dermate veel onduidelijkheid over de exacte uitgaven – en de boekhouding ervan – per gemeente, dat wordt gepleit voor een extra onderzoek. De uitkomsten daarvan zouden begin volgend klaar moeten zijn, zodat het  resultaat nog in de meicirculaire 2017 kan worden verwerkt.

Minister Plasterk moet wel nog even wachten op het definitieve advies van de gemeentekoepel. Het bestuur van de VNG vergadert pas op 19 mei over  het advies van de VNG-commissie Financiën.