EU bevriest 45 miljoen fraudegeld in Nederland

Het Europees Openbaar Ministerie (EOM) heeft afgelopen jaar 1117 onderzoeken ingesteld naar misbruik van EU-gelden, waarmee 14,1 miljard euro is gemoeid. Tien van die onderzoeken hadden betrekking op Nederland. Daarbij gaat het om een totaal van 109,5 miljoen euro.

Financiële schade

Dat blijkt uit het jaarverslag van het EOM dat op woensdag 1 maart is verschenen. Het Europees Openbaar Ministerie is een onafhankelijk orgaan van de Europese Unie dat belast is met het onderzoeken, vervolgen en voor het gerecht brengen van strafbare feiten die de financiële belangen van de EU schaden. De instantie is opgericht in juni 2021. Vorig jaar was daarmee het eerste volledige kalenderjaar waarover het EOM een jaarverslag heeft uitgebracht.

Btw-fraude

Het EOM kijkt met name naar fraude, corruptie, witwassen en grensoverschrijdende btw-fraude. Nederland ligt met name wat dat laatste betreft onder de loep. Maar liefst de helft van de onderzoeken die betrekking hebben op Nederland richtte zich op btw-fraude.

Miljarden

In 2022 deed de instantie 865 onderzoeken naar zaken waarmee een totaal van 9,9 miljard euro gemoeid was. Met de nog lopende zaken kwam het totaal aantal onderzoeken naar de besteding van Europees geld waarbij een vermoeden van fraude bestaat op 1117, met een totaal bedrag van 14,1 miljard euro waarmee mogelijk fraude zou zijn gepleegd. 359 miljoen euro daarvan werd bevroren. Voor Nederland werden er vorig jaar 6 nieuwe onderzoeken gestart. Het totaal aantal lopende onderzoeken kwam daarmee op 10, met een totale waarde in euro’s van 109,5 miljoen. Inmiddels is een bedrag van 45,7 miljoen euro bevroren.

Misbruik

Bij het EOM zijn 22 EU-landen aangesloten. Belangrijke reden voor de oprichting was dat in 2018 uit een onderzoek bleek dat de EU-landen naar schatting dat jaar 140 miljard euro aan btw-inkomsten misgelopen waren als gevolg van grensoverschrijdende fraude. Vanwege de corona­pandemie vallen de bedragen voor 2020 mogelijk nog hoger uit. Misbruik van EU-structuurfondsen kwamen daarnaast op een schadepost van 638 miljoen euro te staan. Voordat de EOM in het leven werd geroepen konden alleen nationale autoriteiten zulke strafbare feiten onderzoeken, maar hun bevoegdheden stopten bij de landsgrens en waren dus beperkt. Voorlopers van het EOM, zoals het Europees Bureau voor fraude­bestrijding (OLAF), het EU-Agentschap voor samen­werking op het gebied van rechts­handhaving (Europol) en het EU-Agentschap voor justitiële samenwerking in strafzaken (Eurojust) – konden geen strafrechtelijke onderzoeken of vervolgingen uitvoeren in de lidstaten. Het EOM kan dit wel.