Publieke sector niet ‘groen’ volgens EU-taxonomie

Er is al het nodige geschreven over de groene taxonomie van de EU, waarbij de discussie vooral is gegaan over het classificeren van gas en kernenergie als ‘groene’ activiteit. Onderbelicht gebleven is de (on)geschiktheid van de taxonomie voor het financieren van de publieke sector, die als gevolg van Europese klimaatambities in rap tempo verduurzaamt.

Hierbij spelen publiekesectorbanken een belangrijke rol. Zij financieren activiteiten die bijdragen aan het realiseren van publieke beleidsdoelen tegen relatief lage financieringslasten en houden zo de verduurzaming betaalbaar.

Helaas komt het gros van de duurzame investeringen van de publieke sector onterecht niet in aanmerking voor een ‘groen’ keurmerk onder de taxonomie, omdat publiekesectorbanken hun klanten voornamelijk via de balans financieren. Anders dan bij projectfinanciering is het geld bij balansfinanciering niet geoormerkt voor één specifiek project maar kan het door de klant vrij besteed worden. De taxonomie vereist echter dat uitgeleende gelden worden besteed aan ‘groene’ activiteiten en dat is bij balansfinanciering veel lastiger na te gaan. Projectfinanciering is nu vaak nog geen alternatief: de publieke sector is niet ingericht op projectmatig financieren, waarbij er een apart investeringsvehikel moet worden opgericht.

Dit leidt ertoe dat publiekesectorbanken in hun rapportages een relatief lage ratio van (volgens de taxonomie) ‘groene’ financieringen kunnen laten zien. Dat is nadelig omdat kopers van obligaties van de publiekesectorbanken dit vermoedelijk mee zullen wegen in hun investeringsbeslissing. Als vanwege een lage ‘groene’ ratio de vraag naar obligaties van de publiekesectorbanken afneemt, wordt het voor deze banken lastiger om goedkope financiering aan te trekken. Dit kan leiden tot hogere financieringslasten voor de publieke sector. En dat is onwenselijk in een tijd waarin veel geïnvesteerd moet worden in de verduurzaming van Europa.

Om hogere financieringslasten voor de publieke sector te voorkomen, is het van (maatschappelijk) belang om balansfinanciering aan de publieke sector binnen de reikwijdte van de EU groene taxonomie te brengen. Dit is geen onmogelijke opdracht. Het overgrote deel van de wettelijk vastgelegde taken en bevoegdheden van bijvoorbeeld waterschappen komt al overeen met activiteiten die de taxonomie als ‘groen’ classificeert, denk aan overstromingsbescherming en waterzuivering. Juist om die reden worden veel obligaties van publiekesectorbanken al in de markt gezet als Green Bonds en rapporteren de banken uitgebreid over de groene activiteiten van hun klanten. Als uit die rapportages blijkt dat de balansfinanciering wordt gebruikt voor het uitvoeren van de wettelijke ‘groene’ taken, moet deze financiering toch als ‘groen’ worden bestempeld? Het vereist wat denkwerk vanuit Brussel, maar het moet mogelijk zijn om die wettelijke taken van de Europese publiekesectorpartijen als ‘groen’ onder de taxonomie aan te merken. Zo wordt de verduurzaming van de publieke sector ondersteund in plaats van geremd. Laten we de discussie daar eens over voeren.

Wilke de Boer is bedrijfsjurist duurzame financiering bij de Nederlandse Waterschapsbank en lid van de Expertpool Taxonomie van de Nederlandse Vereniging van Banken