ESF-debacle krijgt vervolg

Binnenkort moeten ambtenaren van Arbeidsvoorziening voor de rechter-commissaris verschijnen. Als deze verhoren niet genoeg informatie opleveren, kunnen ook oud-politici een uitnodiging voor verhoor verwachten. Directeur Tjeerd Mulder van het failliete TMU-Croy Consultants heeft onlangs van de rechter-commissaris toestemming gekregen voor deze verhoren.

'Het verhoor dient ter voorbereiding op een schadeclaim tegen de staat. Om bewijzen te verzamelen van eventueel onrechtmatig handelen', aldus Mulder. De Hoge Raad stelde vorig jaar vast dat het stopzetten van de subsidie uit het Europees Sociaal Fonds (ESF) aan TMU-Croy onrechtmatig was. Arbeidsvoorziening kon niet bewijzen dat er gefraudeerd was met de Europese subsidie, de reden dat de subsidie was stopgezet in 1999.

Dat Arbeidsvoorziening verder stelde dat ze slechts intermediair was tussen ESF Nederland en TMU-Croy, en dus geen verantwoordelijkheid droeg voor het niet volledige naleven van de ESF-regelgeving, vond de Hoge Raad geen argument. Als opdrachtgever van TMU-Croy was Arbeidsvoorziening volgens de hoogste rechter medeverantwoordelijk voor het volgens de regels besteden van subsidie uit het ESF, aldus de Hoge Raad. De curator van het bedrijf heeft na de uitspraak 1,5 miljoen euro van de staat ontvangen. Dat bedrag werd pas overgemaakt nadat de curator beslag had laten leggen op bezittingen van de landsadvocaat en de staat.

Besluitvorming

Het voorlopig getuigenverhoor dat binnenkort plaats heeft, moet licht gaan werpen op de besluitvorming destijds bij Arbeidsvoorziening en het ministerie van Sociale Zaken. Mulder wil weten of er opdracht is gegeven zijn bedrijf kapot te maken, zodat werkelijke schuldigen op ambtelijk of politiek niveau voor het debacle met het ESF dat Nederland leed buiten schot zouden blijven. De kern van de ESF-affaire was dat Nederlandse bedrijven en organisaties subsidies kregen uit het ESF, terwijl de Nederlandse overheid veel minder strikt dan 'Brussel' toezag op het naleven van de subsidievoorwaarden. Nederland betaalde over de periode 1994-1999 uiteindelijk krap 240 miljoen euro aan ESF-subsidie terug aan Europa.

Mulder: 'Arbeidsvoorziening was vanaf 1997 uiterst tevreden over onze werkwijze. Tot Brussel in 1999 kenbaar maakte dat Nederland de ESF-regels niet naleefde. Toen kwamen er opeens controles. Bij ons en in heel Nederland.' Mulder's theorie: veel uitvoerders handelden conform afspraken met Arbeidsvoorziening, dat zich heel flexibel opstelde, maar toen 'Brussel' in het spel kwam werd de schuld in de schoenen van TMU-Croy en vele andere uitvoerders (waaronder gemeenten) geschoven.

De zaak die TMU-Croy voorbereidt tegen de staat kan gevolgen hebben voor de vele tientallen andere uitvoerders van ESF-projecten die eind jaren negentig hun projecten stopgezet zagen. Mocht de theorie van Mulder kloppen, dan kan de staat mogelijk nog vele andere schadeclaims verwachten. Mulder begroot zijn schade op 7 miljoen euro.