Objectief criterium

Hiep hiep hoera! De gemeenten moeten voortaan met 45 objectieve criteria aangeven wat ze doen, hoe goed ze dat doen, en hoeveel geld ze daarvoor hebben. Geweldig.

Hiermee kan iedereen alle gemeenten met elkaar vergelijken. Welke presteren goed, welke middelmatig, en welke slecht? Het doel is dat er in de gemeente ‘een gesprek ontstaat over de prestaties en de kosten’. Ik geef toe, dat gaat niet lukken met deze 45 objectieve criteria. Elke gemeente zal altijd een goede reden noemen voor een slechte score. Maar, toch, ik blijf positief.

Ik geef ook toe dat veel van de 45 criteria onzin zijn. Er zijn veel winkeldiefstallen in steden waar veel winkels zijn, dat zegt niets over het gemeentelijk beleid. En doet een gemeente het goed of slecht als er veel jongeren jeugdhulp krijgen? Ik weet het niet. Hoeveel hernieuwbare elektriciteit een gemeente gebruikt?

Dat is een politieke keuze, geen kwaliteitsoordeel. Maar ik blijf enthousiast. Ik geef ook toe dat er onmiddellijk misbruik zal worden gemaakt van de 45 criteria. In plaats van een gesprek komen er ranglijstjes en normen. Ministeries en provincies gaan rode kleurtjes geven aan gemeenten met een slechte score, oranje kleurtjes aan gemeenten met een gemiddelde score, en groene kleurtjes aan gemeenten die goed scoren.

Dat is uitdrukkelijk niet de bedoeling; alleen gemeenten mogen hun eigen scores gaan beoordelen. Belangenverenigingen zullen een hoge norm stellen en vervolgens opmerken dat weinig gemeenten eraan voldoen. Zo leiden de criteria altijd tot kritiek op de gemeenten. Toch zijn ze een prima idee.

Waarom ik ondanks alles zo enthousiast ben over de 45 objectieve criteria? Dat heeft maar één reden. Een verstandige gemeente doet wat ze zelf goed vindt, en trekt zich niets aan van het oordeel van de ministeries of de provincies. Dus als een gemeente haar beleid aanpast om te voldoen aan de normen van een ministerie of provincie, dan toont zij daarmee aan te weinig bestuurskracht te hebben en te weinig zelfstandig te zijn.

Hiep hiep hoera, eindelijk hebben we gevonden wat we jarenlang zochten. Hoe een gemeente omgaat met die 45 cijfers is een perfect objectief criterium voor de vraag of die gemeente opgeheven en heringedeeld moet worden.