Pensioenkennis: de valkuilen voor de pensioenopbouw

Arbeidsongeschiktheid, baanwissels en sterfgevallen zijn van alle leeftijden. En die gebeurtenissen hebben invloed op het pensioen. Uit de Pensioenmonitor 2018 van Wijzer in geldzaken, onderdeel van het ministerie van Financiën, blijkt dat de pensioenkennis en het pensioenbewustzijn in Nederland iets zijn toegenomen. Toch blijft de pensioenkennis van de beroepsbevolking beperkt. Een van de conclusies is: ‘Men weet dat life-events financiële gevolgen kunnen hebben, maar houdt daar lang niet altijd rekening mee.’

Samenwonen en trouwen

Samenwonen is zo’n life-event. ‘Het gebeurt nog weleens dat mensen zich niet hebben aangemeld als ze officieel samenleven’, zegt pensioenvoorlichter Dennis Kindermann van ambtenarenpensioenfonds ABP. Sommige mensen denken dat het gezamenlijk pensioen automatisch geregeld is, bijvoorbeeld via de werkgever, maar dat is niet zo. ABP heeft als eis dat partners samenwonen met een notarieel samenlevingscontract. Bij trouwen gaat het wel automatisch.

Pensioenpotjes

Aan het begin van de carrière kan het zijn dat er een hoop verschillende pensioenpotjes zijn opgebouwd. Is het financieel aantrekkelijk om die samen te voegen? ‘Wij mogen niet adviseren’, zegt Kindermann eerlijk. Informeren mag wel: ‘Vraag een vrijblijvende offerte aan en probeer dan op die manier te achterhalen of het zinvol is.

Ouderschapsverlof

Ouderschapsverlof is een van de belangrijkste redenen dat mensen minder gaan werken. Of de pensioenopbouw tijdens ouderschapsverlof doorloopt, hangt van de pensioenregeling af. Bij ABP blijft de pensioenopbouw doorgaan tijdens ouderschapsverlof, maar het fonds raadt wel aan om in de cao te kijken of er speciale regelingen zijn voor het betalen van de premie.

Arbeidsongeschiktheid

Ook in gelukkige tijden kan het noodlot toeslaan: arbeidsongeschiktheid. Kindermann: ‘Tijdens de eerste twee jaar dat je ziek of arbeidsongeschikt bent, mag de werkgever je niet ontslaan.’ Voor ABP betekent dit dat je gedurende die twee jaar op dezelfde wijze opbouwt als toen je niet ziek was. Na twee jaar komt het UWV om de hoek kijken en de mate van arbeidsongeschiktheid beoordelen. Wie na twee jaar minimaal 35 procent arbeidsongeschikt is, komt in aanmerking voor het arbeidsongeschiktheidspensioen en premievrije pensioenopbouw.

Bron: Wijzer in geldzaken, Pensioenmonitor 2018

Ander werk

Het kan zijn dat een werkende op een gegeven moment van baan wil wisselen. Wie ambtenaar blijft en dus ook bij ABP blijft, hoeft geen grote wijzigingen te verwachten in de pensioenregeling. Daarbuiten moet goed opgelet worden, zeker wat betreft het nabestaandenpensioen, een maandelijkse uitkering die de achterblijvenden krijgen als de pensioenopbouwer overlijdt.

Werkloosheid

En hoe zit het als er sprake is van ontslag? Wie een werkloosheidsuitkering ontvangt, bouwt bij ABP nog 50 procent van het pensioen op. Wie het geld kan missen, kan ervoor kiezen om geld bij te leggen.

Terwijl deze hoogtepunten en dieptepunten worden getrotseerd, komt het pensioen steeds dichterbij. ‘Veel mensen schatten hun AOW-leeftijd te laag in’, zegt Henriëtte Raap-Scheele van Wijzer in geldzaken. Frappant is dat niet alleen velen hun AOW-leeftijd te laag inschatten, maar zo’n driekwart van de mensen ook nog eens voortijdig wil stoppen. Waaraan Raap-Scheele nuchter toevoegt: ‘57 procent van hen verwacht echter dat dat niet gaat lukken.

Minder werken

Iedereen die minder gaat werken, moet zich realiseren dat dat invloed heeft op het pensioen. Hiervoor heeft ABP een tooltje ontwikkeld dat te bekijken is via MijnABP, waarmee mensen kunnen berekenen wat voor effect minder werken heeft. Hoewel het pensioensopbouw kost, is het niet zo dat het extra veel pensioen zou kosten om minder te gaan werken vlak voor de pensioendatum. Kindermann: ‘Die gedachte stamt uit het verleden, toen er nog een eindloonstelsel was, waarbij het pensioen afhankelijk was van het laatst genoten loon. Nu is er een middelloonstelsel. Hierbij is het pensioen afhankelijk van het gemiddeld verdiende loon over de hele carrière. Maar hoewel de mythe ontkracht is, blijft het idee bestaan in het collectieve geheugen.’