Derivaten

De rente is nu lekker laag, slechts drie procent - met dank aan Griekenland. Maar de gemeente heeft dat geld pas nodig over twee jaar - en kan het geld over tien jaar terugbetalen. Wat te doen?

Het simpelste wat de gemeente kan doen, is nu geld lenen voor tien jaar, tegen drie procent, en tegelijkertijd geld uitlenen voor twee jaar. Dat laatste levert dit jaar en volgend jaar nog wel wat rente-ontvangsten op, stel anderhalf procent per jaar. De nadelen? Ten eerste leent de gemeente dan twee jaar geld wat ze eigenlijk niet nodig heeft, dat kost uiteindelijk drie ton. Ten tweede loopt de gemeente twee jaar risico dat ze die tien miljoen euro wel uitleent maar niet terugkrijgt.

Gelukkig kan dat beter: de gemeente kan nu al met een bank afspreken pas over twee jaar geld te lenen. Dat kost niet zoveel extra, een of twee tienden van een procent aan extra rente. Het voordeel: de gemeente weet dan nu al zeker dat ze maar 3,1 of 3,2 procent rente betaalt.

Alles okay? Nee! Want deze methode heeft twee nadelen. Het eerste nadeel van deze methode is de naam: dit heet namelijk ‘derivaat’. Dat is een vreselijk scheldwoord geworden in de afgelopen tijd! Eerst al door de bankencrisis, die voor een belangrijk deel als oorzaak had dat mensen en bedrijven ingewikkelde financiële producten kochten waar ze niets van snapten. Daarna door Vestia, die juist door dit soort derivaten in grote problemen is gekomen. Tja, goede instrumenten zijn altijd verkeerd te gebruiken. Het tweede nadeel is dat met dit derivaat de gemeente zich niet alleen indekt tegen een stijging van de rente, maar ook afziet van profijt van een eventuele rentedaling.

Met de kennis van nu is dat verstandig. Maar misschien is over twee jaar de rente nog lager dan nu, bijvoorbeeld twee procent. Dan blijkt, achteraf, dat de gemeente een slechte deal heeft gesloten: iets meer dan drie procent rente betalen terwijl twee procent mogelijk is. Achteraf is exact te berekenen wat de gemeente dan teveel betaalt: ruim een ton per jaar. Ongetwijfeld doet RTL Nieuws over enige tijd een beroep op de Wet Openbaarheid Bestuur voor informatie over de derivaten die gemeenten hebben afgesloten. Ongetwijfeld is er dan veel publieke verontwaardiging over die zogenaamd domme gemeente...

En weet u wat het gekste is? Niemand die over twee jaar een probleem zou hebben met de simpele methode, van tien jaar geld lenen en twee jaar uitlenen. Terwijl dat meer zou kosten!