Denk 2.0, ook financieel

Foto’s van vermiste kinderen of heterdaadjes gaan naar alle blackberries en webtelefoons in de regio. De portretten van de ‘most wanted’ staan op het net en de burger zoekt mee. Is er een gat in de weg? Mail de locatie met foto naar maakmijnstraatje.nl. zoals in Engeland al gebruikelijk is en volg de afhandeling met een simpele muisklik. Maar 2.0 kan ook lastig zijn voor de overheid. Britten kunnen al zien hoe hard hun parlementslid voor hen werkt, wat hij of zij stemde, welke declaratie werd ingediend en of men aanwezig was bij vergaderingen. De burger als Big Brother.

Burgers kunnen elkaar ook melden hoe het er echt voor staat met de overheidsdienstverlening. Niet op de overheidssite maar op sites van derden. Gedane beloften worden zo controleerbaar. Is de vorstschade aan wegen echt volledig gerepareerd? Zijn de wachttijden voor vergunningen teruggebracht? Dit terugpraten tegen de overheid, is niet nieuw, wel nieuw is het gemak, de snelheid, precisie en omvang waarmee dat kan. Jammer is dat van dat 2.0 denken nog zo weinig te merken is in de begrotingsbesluitvorming.

Wat zou het een goed en levendig debat worden als velen met velen debatteren over omvang en besteding van de overheidsbudgetten. Daarvoor is nog een aantal zaken nodig. Ten eerste moet de overheidsbegroting veel gedetailleerder op het web worden geplaatst. Er moet kunnen worden doorgeklikt naar een veel concreter niveau dan nu. Het ministerie van LNV dat inzicht geeft in de precieze ontvangers en hoogte van subsidies is hierin voorbeeldig.

Ten tweede moeten er links worden gelegd tussen begrotingsjaren en de geboekte resultaten, zodat per beleidsterrein te zien is waar financiële groei en krimp is, waar vaak geld overblijft en of het beleid ‘werkt’. Er zouden tijdreeksanalyses van ten minste vijf jaar beschikbaar moeten komen en links worden gelegd met eigen evaluatierapporten of die van de Algemene Rekenkamer of derden.

Ten derde moeten er actuelere uitputtingsgegevens komen, zodat ook tijdens een begrotingsjaar burgers en bedrijven kunnen inspelen op de resterende mogelijkheden voor de aanvraag van subsidies of het doen van voorstellen. Of juist niet, dat scheelt veel administratieve lasten! Natuurlijk leidt zoveel openheid ook tot scherpere debatten over besparingen. Maar dat is de kern van overheid of wel begroting 2.0. Velen kunnen zo werken aan betere oplossingen voor morgen, niet alleen de 20 Haagse studiegroepjes.

De verkiezingsprogramma’s van de (lokale) politieke partijen beloofden qua financiële transparantie niet veel goeds. Toch zal de impuls tot transparantie mede vanuit de politieke partijen moeten komen. Hup, schrijvers van verkiezingsprogramma’s, denk eens even 2.0, ook financieel!