Alles op alles voor snelle start EU-programma’s

De Europese Commissie zet alles op alles om de programma’s voor het cohesiebeleid in januari 2021 te laten beginnen. Nederland krijgt voor onder meer het EFRO-beleid en ESF+ circa 1,4 miljard euro. 

Meerdere Europarlementariërs maakten zich grote zorgen over het cohesiebeleid wat volgens hen en Eurocommissaris Elisa Ferreira (cohesie en regionaal beleid) het hart moet vormen van de wederopbouw straks, na de coronacrisis. Er waren in Brussel al grote zorgen om de toekomst van het budget voor de Europese Unie, omdat Nederland samen met Denemarken, Zweden en Oostenrijk de kont tegen de krib gooit en een verdere verlaging wil van het EU-budget. Deze zogeheten stingy four richten zich met name op het cohesiebeleid, terwijl de EP-leden dat beleid zien als het hart van de Europese samenwerking. In 2013 was het hetzelfde verhaal waardoor 2014 als programmajaar ongeveer verloren was. Dat wil de Europese Commissie voorkomen.

Marathon
Die zorgen worden nog verergerd door de coronacrisis: naar schatting is er 1.500 miljard euro nodig voor de economische wederopbouw. En dat wordt niet makkelijk. Ferreira stelde in de Regi-commissie van het Europees Parlement vast dat de Europese Commissie een sprint heeft getrokken door met vele tientallen miljarden en heel veel beleidsmaatregelen de eerste nood te lenigen. ‘Nu moeten we ons opmaken voor de herstelmarathon.’

En dat betekent dat er geld moet worden gezocht om de 1.500 miljard euro te vinden. Sommige EP-leden vinden zogeheten corona-bonds een goed idee. Maar dat heeft geen draagvlak bij de Duitse en Nederlandse regeringen. EU-vice-president Valdis Dombrovskis (economie) erkent dat en wil wel op een andere manier de kapitaalmarkten afgaan met de lidstaten. Hij kondigde een aangepast budgetvoorstel aan.

Armste regio’s
Veel Europarlementariërs zijn erg te spreken over de manier waarop de Europese Commissie het geld heeft verdeeld dat voor de periode 2014-2020 over was. Zonder bureaucratie en zonder cofinancieringseisen kunnen de lidstaten dat geld uitgeven aan de corona-crisis. ‘Kan dat niet altijd zo’, vroegen de afgevaardigden zich af. ‘Nee’, vindt Dombrovskis. Maar in de komende budgetperiode moet wel de mogelijkheid komen om halverwege de periode, dus eind 2024, naar de verdeling te kijken en desnoods te werken aan een herverdeling tussen fondsen en regio’s. ‘De wederopbouw mag niet ten koste gaan van de armste regio’s en lidstaten’, benadrukt hij.

Lees het volledige artikel in Binnenlands Bestuur nr. 9 van deze week (gratis inlog)