Overheveling SPUKS kost gemeenten 638 miljoen

De nieuwe coalitie wil tegemoetkomen aan de lang gekoesterde wens om het aantal specifieke uitkeringen (SPUK’s) voor gemeenten sterk terug te dringen, maar kort daarvoor het gemeentefonds wel met 638 miljoen. Dat staat in het nieuwe hoofdlijnenakkoord. De formerende partijen noemen het een budgetkorting. Het gaat om tien procent van de totale specifieke uitkeringen.

Specifieke uitkeringen

Gemeenten ontvangen van het rijk op dit moment jaarlijks ongeveer 6,5 miljard aan specifieke uitkeringen van het rijk. Het gaat om geoormerkte bedragen, gelden die alleen besteed mogen worden aan een specifiek vooraf vastgesteld doel. Gemeenten, maar ook het rijk, willen al langer af van de wildgroei van het aantal SPUK’s. Het vraagt extra administratie en verantwoording achteraf. Ook is het voor gemeenten lastiger om beleid te maken, gezien het niet-structurele karakter van de SPUK’s.

Overhevelen naar gemeentefonds

Uit de budgettaire bijlage van het vandaag gepubliceerd hoofdlijnenakkoord van PVV, VVD, NSC en BBB blijkt dat de nieuwe coalitiepartijen werk willen maken van het terugdringen van het aantal specifieke uitkeringen. Het lijkt er zelfs op dat de coalitiepartijen alle- of vrijwel alle specifieke uitkeringen willen overhevelen naar het gemeente- en provinciefonds. Daarbij komt wel een bezuiniging kijken: tien procent van de SPUK-gelden gaan af van het totale budget. Een budgetkorting voor gemeenten en provincies van 638 miljoen euro.

Financiële tegenvaller

De financiële meevaller voor gemeenten die het huidige demissionair kabinet bij de voorjaarsnota bekend maakte, namelijk de afschaffing van de opschalingskorting, is daarmee bijna volledig teniet gedaan. Dat gezegd hebbende lijk de verwachting van de nieuwe coalitie te zijn dat gemeenten, wanneer de gelden niet meer geoormerkt zijn, minder kosten hoeven te maken op het gebied van administratie en verantwoording.

Uit de financiële bijlage blijkt dat de coalitie de overheveling naar het gemeentefonds in 2026 wil laten plaatsvinden