Recordaantal specifieke uitkeringen: 137

Het rijk verstrekt steeds meer specifieke uitkeringen aan provincies en gemeenten. Vorig jaar waren dat er 137 – weer zes meer dan in 2021.

Miljarden

Van 2015 tot en met 2018 lag het aantal verstrekte specifieke uitkeringen nog rond de 20. Vanaf 2019 is dat aantal sterk toegenomen. De verschillende departementen verstrekten in 2022 voor een totaal uitbetaald bedrag van 12,5 miljard euro aan specifieke uitkeringen. Dat blijkt uit het door minister Bruins Slot van Binnenlandse Zaken gepresenteerde Onderhoudsrapport Specifieke Uitkeringen 2022. Vergeleken met het jaar ervoor is er wel minder geld mee gemoeid. In 2021 werd nog 13,5 miljard euro op die manier aan provincies en gemeenten overgemaakt.

Binnenlandse Zaken

Het ministerie van Binnenlandse Zaken voert de ranglijst aan met 31 specifieke uitkeringen (spuks). Goede tweede is het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat met 28 stuks spuks. Via Economische Zaken en Klimaat – de nummer 3 – werden er 22 verstrekt. Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid verstrekt het hoogste bedrag aan specifieke uitkeringen: 6,4 miljard euro. Dat komt met name door de specifieke uitkering ‘Gebundelde uitkering Participatiewet’ met een omvang van 6 miljard euro.

Verantwoordingslast

Specifieke uitkeringen betekenen een hoop werk voor de ontvangers. De gelden zijn zowel beleidsmatig als financieel geoormerkt, in tegenstelling tot middelen die via het gemeente- en/of provinciefonds worden verstrekt. Dat geld kunnen provincies en gemeenten uitgeven waaraan ze maar willen. Specifieke uitkeringen moeten de ontvangers daarentegen verantwoorden aan het verstrekkende ministerie. Dat wil zeggen dat de accountant van de decentrale overheid een oordeel moet geven over de getrouwheid en rechtmatigheid van de besteding ervan.

248 keer

Naast de 137 specifieke uitkeringen waarvoor in 2022 middelen zijn uitgekeerd, zijn er ook specifieke uitkeringen die in voorgaande jaren zijn uitgekeerd, maar waarover decentrale overheden in 2022 nog verantwoording moesten afleggen. Daarbij gaat het om regelingen of beschikkingen waarover vanuit het rijk geen betalingen hebben plaatsgevonden in 2022, maar waarbij de verantwoording nog wel doorliep in de tijd. Voor 2022 gaat het om 111 zogeheten administratieve specifieke uitkeringen. In totaal zijn er dus in het jaar 2022 248 specifieke uitkeringen waarover verantwoording moet worden afgelegd.

G4

In 2022 moesten de meeste gemeenten gemiddeld tussen de 15 en 25 specifieke uitkeringen verantwoorden. De vier grote gemeenten – Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht – hadden de meeste specifieke uitkeringen om te verantwoorden: alle vier 100 of meer.