Almere wil dat minister ingrijpt bij Amarantis

Het recht op onderwijs voor duizenden leerlingen loopt gevaar en honderden banen staan op de tocht bij Amarantis Onderwijsgroep, schrijft het college van Almere aan minister Van Bijsterveldt. Zij besloot gisteravond een onafhankelijk onderzoek naar de geldnood van de onderwijsgroep in te stellen.

Financieel tekort
Onlangs werd bekend dat Amarantis, dat voortgezet en middelbaar onderwijs aanbiedt op 55 scholen in onder meer Almere en Amsterdam, voor eind april 50 miljoen euro nodig heeft en op langere termijn zelfs 100 miljoen euro. Het tekort is volgens de directie ontstaan door teruglopende leerlingenaantallen, te veel personeel en te hoge huisvestingskosten. De Raad van Toezicht trad vorige maand af. Vorige week werd het personeel geïnformeerd over de problemen. Met een financiële reddingsoperatie zouden alleen al in Almere minstens 60 banen vervallen. Mogelijk moeten ook gebouwen worden afgestoten. Uiterlijk 15 april zou er een uitgewerkt plan moeten liggen, anders gaat Amarantis failliet.

Toezicht te vrijblijvend
De Onderwijsinspectie hield Amarantis al sinds 2009 in de gaten. Toen bleek al dat er te weinig reserves waren. Pas begin dit jaar werd het financieel toezicht geïntensiveerd. Volgens de gemeente Almere is het financiële wanbeleid al die tijd gesignaleerd, maar hebben de Raad van Toezicht en het schoolbestuur geen adequate maatregelen getroffen. Daardoor is volgens wethouder René Peeters (D66) nu 25 procent te veel onderwijspersoneel op de scholen. ‘De overheid kan de schoolinspectie wel opdracht geven om de financiële situatie te beoordelen, maar heeft vervolgens geen middelen om in te grijpen.’ Hij vindt het geïntensiveerde financieel toezicht te vrijblijvend. ‘De Raad van Toezicht en het schoolbestuur zijn niet tijdig vervangen.’

Niet afwachten, maar ingrijpen
Almere maakt zich zorgen over de problemen en wijst minister Van Bijsterveldt op de grote maatschappelijke gevolgen en de effecten op het onderwijs in Almere. Volgens de gemeente loopt het recht op en de continuïteit van het onderwijs voor duizenden leerlingen gevaar en dreigt acute werkloosheid voor honderden personeelsleden. Ook worden examenkandidaten geconfronteerd met grote onrust en onzekerheid. Almere wil dat Van Bijsterveldt niet afwacht, maar ingrijpt.

Wetsvoorstel
Peeters wil de politieke discussie hierover op gang brengen. ‘Er moet ook macht zijn om in te grijpen wanneer blijkt dat het niet goed gaat. De minister zou hieromtrent met een wetsvoorstel moeten komen.’ De gemeente heeft geen formele rol in het bijzonder onderwijs, maar biedt aan te helpen docenten bij andere onderwijsinstellingen te herplaatsen om zo de tekorten zoveel mogelijk te reduceren. Financieel zal de gemeente de scholen niet helpen. Peeters vindt dat als er na uiterste inspanningen toch een financieel risico overblijft de minister met middelen over de brug moet komen. ‘Uiteraard onder strikte voorwaarden die gecontroleerd worden.’

PvdA-motie Tweede Kamer
PvdA-Kamerlid Metin Çelik dient een motie in, waarin hij de minister vraagt haar verantwoordelijkheid te nemen. ‘Daar is, gezien de situatie, haast bij nodig. Ze heeft een week om er goed over na te denken’, aldus Çelik. Hij ontving veel klachten van leerlingen, ouders en docenten. ‘Zij hebben een onzekere toekomst met ontslag of het niet afmaken van de opleiding in het vooruitzicht. In mijn motie vraag ik om zekerheid dat leerlingen hun opleiding kunnen afmaken.’

Onderzoek
Çelik wil ook dat de minister de optie van overname door een andere ROC uitsluit. ‘Ik vind dat deze scholen niet failliet mogen gaan en ook niet mogen worden overgenomen. De PvdA wil geen grote ROC’s meer, alleen nog kleinschalige mbo’s.’ Het Kamerlid benadrukt dat er drie jaar lang toezicht is geweest en de minister verantwoordelijk is. ‘Ik wil een volledig onderzoek naar waar het fout ging en hoe we dit in de toekomst kunnen voorkomen.’ Inmiddels heeft minister Van Bijsterveldt een onafhankelijk onderzoek aangekondigd en beloofd alles in het werk te stellen om ervoor te zorgen dat leerlingen hun opleiding kunnen afmaken.