Bank Nederlandse Gemeenten boert goed in crisistijd

Dat blijkt uit deze week gepubliceerde halfjaarcijfers van de kredietverlener aan overheidsinstellingen. BNG-bestuurder John Reichardt zegt terug te kijken op een goed eerste halfjaar en dat ondanks de aanhoudende onrust op de financiële markten. ‘Het gaat qua resultaatontwikkeling goed met de bank’, zegt hij. ‘De stijgende lijn wordt voortgezet. Er zijn veel problemen op de financiële markt, maar wij hebben het voordeel dat we in toenemende mate worden gezien als een veilige haven; een sterke bank in een sterk land.’

 

De 44 miljoen euro hogere nettowinst blijkt vooral veroorzaakt door een beter renteresultaat (+ 25 miljoen euro) en een fors minder negatief resultaat financiële transacties. Na de eerste 6 maanden van vorig jaar liet de BNG een ongerealiseerd verlies noteren van 54 miljoen euro. Dit als reactie op de waardedaling van Ierse, Spaanse, Portugese en Italiaanse staatspapieren. Door de toegenomen onrust over de financieringsproblemen en kredietwaardigheid van de genoemde perifere eurolanden zijn de kredietopslagen van deze landen verder opgelopen.

 

De eerste helft van dit jaar levert dan ook altijd nog een min op van 11 miljoen euro, maar vergeleken met vorig jaar is dat volgens de bank een flinke verbetering. Griekse staatsobligaties heeft de BNG nooit gehad. Daarvoor was de kredietstatus van het land volgens Reichardt te laag, al vanaf het moment van toetreden tot de Europese Unie. De statuten van de bank schrijven voor dat een land minimaal een AA-rating moet hebben. Intussen zijn door de financiële crisis ook Ierland en Portugal die betrouwbare status kwijtgeraakt.

 

Toch is volgens Reichardt voor de BNG geen reden die staatspapieren te verkopen. ‘Zolang wij onze raad van commissarissen en de accountant ervan kunnen overtuigen dat we voldoende vertrouwen hebben dat het op de lange termijn wel goed komt met die landen, hoeft dat niet. Wij kunnen het ons ook veroorloven ze aan te houden en niet op dagkoersen te reageren’, zegt hij. Uit de halfjaarcijfers blijkt ook dat de omvang van de nieuw verstrekte langlopende kredietverleningen ten opzichte van de eerste helft 2010 is afgenomen met 1,5 miljard euro tot 5,8 miljard euro. ‘Een meer gebruikelijk niveau’, aldus een toelichting van de BNG. Vorig jaar was sprake van een historisch hoogtepunt in het bijna 100-jarige bestaan van de bank.

 

Langlopend

 

De verwachte daling blijkt vooral zichtbaar in de sector volkshuisvesting. Woningcorporaties hadden in 2010 vooruitlopend op nieuwe regelgeving, belangrijke delen van hun financieringsbehoefte van 2011 reeds ingevuld.

 

De vraag vanuit de provincies en gemeenten naar langlopende leningen nam de eerste 6 maanden van dit jaar wel toe. Volgens de bank speelt anticipatie op een stijging van de langlopende rente een rol in die ontwikkeling.

 

De BNG verwacht dat het tweede half jaar de nieuwe langlopende kredietverlening ‘sterk lager’ zal liggen dan vorig jaar. Dat komt onder andere door een combinatie van ontwikkelingen bij klanten, zoals forse bezuinigingen bij gemeenten en provincies en het effect van de nieuwe regelgeving op het gebied van de financiering van de volkshuisvesting.

 

Verwacht gevolg van de bezuinigingen bij gemeenten (en corporaties) is onder andere een vertraging in de geplande investeringen. Volgens Reichardt kan de BNG een tijdelijke dip in die vraag naar nieuwe leningen wel hebben. ‘Op termijn zal het zich herstellen. Het gaat om uitstel, niet om afstel. Er is nog steeds een tekort aan corporatiewoningen. Als ze niet in 2011 worden gebouwd, dan wel in 2013’, zegt hij. In de tussentijd gaat het herfinancieren van uitstaande leningen gewoon door.

 

In het halfjaarbericht uit de BNG overigens twijfels over de kredietwaardigheid van sommige klanten. Hoewel de bank de kwaliteit van de kredietportefeuille als ‘goed’ bestempelt, waarschuwt de bank dat niet uit te sluiten valt dat de kredietwaardigheid van een enkele debiteur kan worden aangetast. Dat maakt in elk geval een verdere aanvulling van de debiteurenvoorziening mogelijk noodzakelijk. Vorig jaar was daarvoor al een bedrag van 4 miljoen euro opzij gezet. Tot nu toe heeft de bank het potje nog niet hoeven aanspreken. Het gaat volgens Reichardt om een beperkt risico in een kleine portefeuille: die van gebiedsontwikkelingsprojecten.

 

Gemeenten zijn als publieke partij daarvoor pps-constructies aangegaan met private partijen. ‘Die kunnen failleren. Het is de vraag of een gemeente daarin wil meegaan en imagoschade op de koop toeneemt. Maar juridisch kan het’, zegt hij.

 

Turbulentie

 

De bank ziet de verdere resultaatontwikkeling voor dit jaar met vertrouwen tegemoet. Over 2011 wordt een hoger renteresultaat verwacht dan in 2010, maar gezien de turbulentie op de financiële markt tegen de achtergrond van de internationale schuldencrisis en alle overige onzekerheden, acht de bank het niet verantwoord een uitspraak te doen over de uiteindelijk te verwachten nettowinst en dus de dividenduitkering aan de aandeelhouders; Staat, provincies en de meeste gemeenten.

 

Tot en met 2010 keerde de BNG 50 procent van de nettowinst uit aan de aandeelhouders. Als gevolg van strengere Europese richtlijnen voor de omvang van het eigen vermogen, is de bank bezig met het formuleren van een nieuw dividendbeleid. Een groter deel van de winst zal dienen ter aanvulling van het eigen vermogen. Hoeveel minder de dividend uitkering wordt, hangt volgens Reichardt van een aantal factoren af. Zo is de bank in afwachting van de definitieve Europese regels.

 

Nog steeds hoopt hij dat die voor een uiterst kredietwaardige bank als de BNG soepeler zullen zijn. Ook een eventuele bankbelasting, een Haags plan dat geldinstellingen moeten gaan bijdragen aan een garantiefonds waaruit kan worden geput als één of meer banken omvallen, kan de nettowinst en dus de dividenduitkering onder druk zetten.  

---

Veiligste haven
De BNG is de veiligste bank van Nederland. Dat blijkt uit onderzoek van Global Finance. Wereldwijd gezien scoort de bank ook goed. Het is de op twee na veiligste bank van de wereld.

 

De Nederlandse Waterschapsbank staat op een gedeelde zevende plaats. De Rabobank doet het met een zesde plaats net nog iets beter. Global Finance maakt elk jaar een ranglijst van de vijftig veiligste banken ter wereld. Nederland heeft drie banken in de top 50. Daarmee is Nederland na Duitsland het veiligste land. Duitsland heeft vier banken in de top 10. De veiligste bank is het Duitse KfW. Nummer twee is het Franse Caisse des Dépots et Consignations (CDC.)  

---

Dalende winst
Bij de Nederlandse Waterschapsbank is in de eerste helft van dit jaar de kredietvraag van de publieke sector aanzienlijk afgenomen. Dat geldt met name die van de woningbouwcorporaties. De totale kredietomzet van de collegabank van de BNG daalde ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar met 27 procent.

 

De sterke daling van de financieringsbehoefte van de corporaties had ook bij de NWB voornamelijk te maken met het eind vorig jaar op grote schaal naar voren halen van toekomstige herfinanciering. Het aandeel in de totale kredietomzet van de corporaties daalde weliswaar fors, maar bleef desondanks boven die van gemeenten, waterschappen, provincies en zorginstellingen.

 

Onder meer als gevolg van de sterke daling van de kapitaalmarktrente vanaf april dit jaar verwacht de NWB voor de tweede helft van 2011 een licht herstel van de kredietvraag.

 

De nettowinst bedroeg in de eerste jaarhelft van dit jaar 35,7 miljoen euro. Vorig jaar was dat over dezelfde periode 44,9 miljoen euro. Oorzaak is met name een daling van de rentebaten. In verband met de aanhoudende onrust op de financiële markten en de grote fluctuaties van de geld- en kapitaalmarktrente spreekt de NWB in het halfjaarbericht geen verwachting uit ten aanzien van de nettowinst over 2011.

 

Voor de tweede helft van het jaar verwacht de bank een aanhoudende druk op de nettorentebaten als onderdeel van de nettowinst.