Ambtenaren opgelet!
Ten koste van miljarden euro’s redde de overheid het afgelopen jaar het bankwezen en hield ze de instortende economie zoveel mogelijk aan de praat. De rekening voor het repareren van dit ernstige marktfalen kon wel eens helemaal bij de publieke sector terechtkomen.
Om de staatsschuld en het begrotingstekort weg te werken zijn er op Prinsjesdag ‘harde maatregelen’ en ‘fundamentele politieke heroverwegingen’ in het vooruitzicht gesteld. Taboes zijn er niet. Althans, zo wil het kabinet ons doen geloven. Afschaffing van de hypotheekrente- aftrek en aanrechtsubsidie en verhoging van de AOW-leeftijd zijn het meest genoemd.
Daarmee is allerminst gezegd dat die heilige huisjes ook worden gesloopt. De vraag is of politici de moed hebben zulke ingrijpende en pijnlijke beslissingen te nemen. Bij de kabinetsformatie ontbrak dat lef. Dat nu in eerste instantie is besloten ambtelijke werkgroepen naar bezuinigingsmogelijkheden te laten zoeken, lijkt verdacht veel op het niet durven maken van fundamentele politieke keuzes - of op het winnen van tijd om geen electorale zelfmoord te plegen. We staan aan de vooravond van de raadsverkiezingen. De PvdA is bang afgestraft te worden voor aantasting van de sociale zekerheid, terwijl het uitspreken van het h-woord bij de CDA-achterban gelijk staat aan vloeken in de kerk.
Veel minder electorale pijn geeft het op elk beleidsterrein wat franje weg te bezuinigen en te snijden in de kosten van het ambtelijk apparaat. Bij bezuinigingsrondes van eerdere kabinetten was de publieke sector vrijwel standaard het haasje. Als de voortekenen niet bedriegen zoekt de politiek het weer in die richting. De VVD pleitte in de tegenbegroting al voor een reductie van 35.000 ambtenaren en het terugbrengen van het aantal departementen tot acht. PvdA-minister Bos repte al over vijf à zes kerndepartementen. De ratio over de noodzaak van een eigen departement voor Landbouw ontgaat elk weldenkend mens al jaren.
Diezelfde wind gaat waaien in de provincie- en gemeentehuizen. Provincies raken taken - en dus ook ambtenaren - kwijt. Het grote uitkleden van het middenbestuur is al begonnen. En omdat het Rijk de geldkraan richting gemeenten na 2011 waarschijnlijk verder dichtdraait, zullen deze financieel de noodzaak voelen om samen te werken of te fuseren. Ook dat kost werkgelegenheid. Het is geen toeval dat de Abvakabo FNV baanzekerheid wil opnemen in de nieuwe cao voor gemeenteambtenaren.
Een kleiner overheidsapparaat is niet dé oplossing voor het miljardentekort. Daarvoor zijn fundamentelere keuzes nodig. Dat laat onverlet, dat er niets mis is met een doelmatig opererende overheid. Zolang daar maar de serieuze afweging aan voorafgaat welke taken tot de verantwoordelijkheid van de overheid moeten behoren omdat die (beter) niet aan marktpartijen kunnen worden overgelaten. Voorwaarde is dat de overblijvende ambtelijke keurkorpsen uit professionals bestaan die dus op zijn minst ook marktconform worden betaald.
Reacties: 7
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Maar zowel in de publieke als private sector zijn de werknemers natuurlijk de klos - als we het zo ver laten komen tenminste. Mocht het kabinet op onze banen willen bezuinigen dan moeten we in actie komen.
Ik denk, dat bijna iedereen enthousiast aan een baan begint en dat na een tijdje het enthousiasme begint te luwen. Bij mensen in de private sector is dat meestal het sein om van baan te veranderen. Bij de overheid is echter nauwelijks mobiliteit en dus zitten er meer mensen, waarvan het vlammetje al gedoofd is, maar die zich er niet toe hebben kunnen zetten om een andere werkgever te zoeken. En dan maar de tijd uitzitten, vaker ziek zijn, de kantjes eraf lopen en zich uitleven in cynisme.