Ambtenaar krijgt minder vaak nieuwe stoel

Toe aan een nieuwe bureaustoel? Vergeet het maar. De overheid gaat vanaf nu zo min mogelijk kantoormeubilair kopen. Repareren en hergebruiken is het motto van het circulaire inkoopbeleid.

Het vernieuwde stadhuis van Wageningen is een populaire bestemming voor werkbezoek. Tientallen ambtenaren van rijk, provincie en gemeentes hebben er al een presentatie bij gewoond en meegelopen tijdens een rondleiding. De interesse betreft steeds hetzelfde: de circulaire kantoorinrichting van het stadhuis aan de Markt.

Afdankertjes
Voor al het nieuwe meubilair geldt dat er geen toxische stoffen in zijn verwerkt, dat er geen kinderarbeid bij de productie is ingezet en dat elk object – of het nu een bureaustoel, een lamp of een werktafel is – op den duur uit elkaar kan worden gehaald en dat alle materialen dan opnieuw zijn te gebruiken. Dus zijn de bureaus niet van spaanplaat omdat de lijm die daarbij wordt gebruikt giftige stoffen bevat, maar van massief rubberwood: hout van oude rubberbomen die toch al zouden worden gekapt, omdat ze geen rubber meer leveren. De tapijttegels zijn ‘afdankertjes’ uit andere kantoren. Na intensieve reiniging gewoon weer een puike vloer. Inkoopadviseur bij de gemeente, Cynthia van der Roest: ‘Al het materiaal kan weer worden hergebruikt, terug de cirkel in. Er hoeft niets naar de verbrandingsoven.’

Minder kopen
Mark Vrugteveen van de gemeente Enschede is één van de ambtenaren die in Wageningen ging kijken. Ook Enschede heeft onlangs een aanbesteding in de markt gezet voor het circulair aanbesteden van kantoormeubilair. Het gaat daar om 1500 werkplekken. Een groot deel van het meubilair is hard aan vervanging toe, zegt Vrugteveen.

Sommige bureaustoelen doen al meer dan 15 jaar dienst. Enschede was al aardig duurzaam bezig op dit gebied, zegt hij. ‘We hebben afspraken met de leverancier dat kapot meubilair wordt opgeknapt en van meubilair dat echt op was, werden de nog bruikbare onderdelen gesloopt om daar andere meubelstukken weer mee op te knappen.’

Overbodig geworden meubilair wordt centraal opgeslagen en er gaat af en toe een lijst rond naar andere gemeentelijke diensten en buurgemeentes ‘om te kijken of zij nog iets kunnen gebruiken’. Als ook dat niet lukte, ‘ging het uiteindelijk naar Roemenië’. Enschede wil het nu ‘serieus en degelijk’ aan gaan pakken met het circulaire meubilair, zegt Vrugteveen. ‘We doen best veel, maar het is allemaal niet geborgd in een overeenkomst met een leverancier. Dat gaan we nu wel doen.’ Het gaat om de omgevingswinst, niet om de financiën: ‘We moeten met z’n allen minder kopen, minder produceren, minder grondstoffen gebruiken.’

Besparen
Dat veel gemeenten hiermee bezig zijn is mooi, maar qua omvang peanuts vergeleken bij de omvang van zo’n zelfde circulaire aanbesteding die Rijkswaterstaat als IUC (Inkoop Uitvoeringscentrum) voor het rijk onlangs op de markt zette. Het IUC zoekt marktpartijen die circulair kantoormeubilair willen leveren en onderhoud en reparatie voor hun rekening nemen, voor 100.000 werkplekken bij het rijk. Op jaarbasis is daar nu ongeveer 20 miljoen mee gemoeid.

‘Door het circulair te doen, moeten we daar flink op kunnen besparen’, zegt inkoopmanager Sabine van der Leij. In de aanbesteding wordt ook meegewogen of bedrijven werk bieden aan mensen met afstand tot de arbeidsmarkt: social return is een onderdeel van de uitvraag. De circulaire kantoorinrichting past in de duurzaamheidsambities van het rijk om in 2050 tot een compleet circulaire economie te komen.

Toch state-of-the-art
De ambitie van Rijkswaterstaat is groot, zegt Van der Leij. Er wordt na gunning zo min mogelijk nieuw kantoormeubilair aangeschaft voor de medewerkers. De bestaande stoelen, bureaus en tafels (vloerbedekking en verlichting zitten niet in deze aanbesteding) kunnen nog heel lang dienst doen door ze goed te onderhouden, op termijn op te knappen en stoelen bijvoorbeeld opnieuw te stofferen. ‘Wij willen zo ver mogelijk van de shredder wegblijven.’

Zitten alle medewerkers van Rijkswaterstaat straks op afgeragde en onmodieuze bureaustoelen? Absoluut niet, zegt Van der Leij. ‘De kantoormeubelmarkt loopt hierin voorop. Je kunt een state-of-the-art inrichting hebben en toch circulair zijn.’

Lees het volledige artikel in Binnenlands Bestuur nr. 8 van deze week (inlog)