Afschaffen bedrag G4 zou jaarlijks 249 miljoen opleveren

Het vaste bedrag dat de grote vier steden ontvangen uit het gemeentefonds kan worden afgeschaft. Dat schrijft het ministerie van Financiën in aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen in maart. Het is de enige substantiële bezuinigingsmogelijkheid op het gemeentefonds en zou jaarlijks een kwart miljoen euro opleveren. Het rijk probeert ook de regeldruk voor gemeenten te verminderen.

Kabinetsformatie

Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht ontvangen vanuit het gemeentefonds een vast bedrag, bovenop wat ze volgens het verdeelmodel krijgen (waarin rekening wordt gehouden met kenmerken zoals het wel of niet hebben van een centrumfunctie). In de Ombuigings- en Intensiveringslijst, die het ministerie publiceert als ondersteuning van mogelijke keuzes bij de kabinetsformatie, staat dat deze keuze 125 miljoen euro zou opleveren in 2022, en daarna jaarlijks 249 miljoen.

Schrappen

‘Besloten kan worden om dit vast bedrag te schrappen, omdat het takenpakket en de omstandigheden van de G4 sterk zijn veranderd’, schrijft het ministerie. ‘Bijvoorbeeld onder invloed van toerisme, stedelijke ontwikkeling, cultuur en recreatie en internationalisering waar de G4 extra inkomsten uit halen via bijvoorbeeld de OZB, precario, toeristenbelasting en parkeerbelasting.’ Frontinfo merkt op dat het de enige bezuinigingsmogelijkheid is op het gemeentefonds die veel geld oplevert.

Mogelijke maatregelen gemeente- en provinciefonds

Bron: ministerie van Financiën

Rijke provincies

Een andere mogelijkheid is een beroep doen op vermogende provincies, die met name dankzij de verkoop van energiebedrijven over hoge reserves beschikken. ‘Bijvoorbeeld wanneer hun reserves per hoofd van de bevolking hoger liggen dan de mediane waarde per inwoner, van alle provincies’, suggereert het ministerie. De bijdrage van het rijk voor provincies zou dan naar beneden aangepast worden totdat de reserves onder dat bedrag uitkomen. Het ministerie schat dat dit een aantal jaar 275 miljoen euro kan opleveren.

Minder regels

Iets waar geen geldbedrag aan verbonden wordt, omdat het effect voor het rijk neutraal is, is het verlichten van de regeldruk. Onder andere de regels voor het sociaal domein en de begroting en verantwoording worden doorgelicht. ‘Door minder regels ontstaat er meer beleidsruimte en zou er begrotingsruimte kunnen ontstaan. Decentrale overheden kunnen hun eigen belastinggebied benutten als ze meer beleid willen voeren dan waaraan ze minimaal zijn gehouden.’