'Ik heb goede hoop voor duurzame doelstellingen ABP'

Ambtenarenpensioenfonds ABP blikt in het nieuwe jaarverslag terug op 2018. Binnenlands Bestuur interviewde bestuursvoorzitter Corien Wortmann-Kool over de in 2018 behaalde resultaten, de nieuwe uitsluitingscriteria die het fonds hanteert en wat de deelnemers daarvan vinden.

Twee van de vier doelstellingen die ABP zichzelf gesteld voor 2020 zijn gehaald. De andere twee, beleggingen in hernieuwbare energie en beleggingen die bijdragen aan de VN-ontwikkelingsdoelen, zijn bijna gehaald. Tevreden?

Corien Wortmann-Kool: ‘We hebben nog een jaar te gaan en afgelopen jaar kwam er 5,7 miljard euro bij aan duurzame beleggingen. En we zien dat er steeds meer groene obligaties beschikbaar zijn, van bijvoorbeeld de Nederlandse overheid en de waterschapsbank. Ik heb dus goede hoop.’

2018 eindigde teleurstellend en in het recent verschenen kwartaalbericht was ABP vrij somber. Zet dat druk op het duurzaamheidsbeleid?

‘Wat wij heel belangrijk vinden, en daar krijgen we veel vragen over, is wat het beleid betekent voor ons rendement. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat we deze manier van beleggen kunnen doorvoeren met behoud van rendement en op termijn verbetering ervan. Een duurzaamheidsrisico wordt op langere termijn ook een financieel risico. Het is heel belangrijk om die risico’s mee te wegen in beleggingsbeslissingen.’

Toen de doelstellingen er net waren, ging het beoordelen van de ruim 10.000 bedrijven waar ABP in kan beleggen langzaam. Nu zijn er 7.700 beoordeeld. Zit er schot in of gaat het nog steeds moeilijk?

‘In de eerste jaren hebben we heel veel moeten investeren in goede manieren om zicht te hebben op de duurzaamheidsprestaties. Beleggers moeten daar goede informatie over hebben. Het systeem is inmiddels operationeel en nu kan er vaart gemaakt worden.

‘Het beoordelen van bedrijven heeft ook gezorgd voor nieuwe uitsluitingscriteria. We liepen bij het bepalen of we bedrijven moeten insluiten of uitsluiten op tegen producten die per definitie dodelijk zijn. Je kunt niet duurzaam roken. Dus hebben we daar criteria voor ontwikkeld. Daarom beleggen we niet langer in producenten van tabak en kernwapens.'

En over dat besluit kregen jullie de meeste vragen?

‘We kregen daar inderdaad heel veel reacties op. Veel ondersteunende, maar ook kritische mails. Het gaat om het pensioengeld van deelnemers, dus het is goed om te zien dat die betrokken zijn bij wat we doen.’

Uit onderzoek dat jullie lieten uitvoeren blijkt dat twee op de drie deelnemers het belangrijk vinden dat ABP duurzaam en verantwoord is. Dat aantal is al een paar jaar constant. Wat zegt dat?

‘Nou, dat is een royale meerderheid. Tegelijkertijd is er een hele grote groep die vooral kijkt naar rendement. Dat vinden wij ook belangrijk. Dat moeten we ook goed uitleggen, want al die ambtenaren bouwen verplicht pensioen bij ons op en zij kunnen niet overstappen naar een anders pensioenfonds.’

Organisaties als FossielvrijNL vinden dat jullie uitsluitingscriteria ook van toepassing zijn op kool-, olie- en gasproducenten. Hoogleraar Jan Rotmans uitte kritiek op het feit dat ABP nog steeds investeert in teerzand en bruinkool. In het nieuwe jaarverslag van ABP staat een interview met directeur Joris Thijssen van Greenpeace die zegt dat je echt uit teerzandbeleggingen moet. Wat doen jullie met die kritiek?

‘We kijken in het kader van het insluitingsbeleid heel kritisch naar bedrijven die in teerzand beleggen. Daar zijn wij mee in gesprek, maar we hebben er nog geen conclusies aan verbonden. We gebruiken de info van Greenpeace ook om bedrijven te beoordelen.

‘We willen invloed uitoefenen op bedrijven en dat dat effect heeft, blijkt bijvoorbeeld uit de aanpassing van het beloningsbeleid door Shell. Maar als we niet voldoende resultaat zien, bijvoorbeeld wanneer bedrijven investeren in nieuwe kolencentrales, dan vinden we dat geen verduurzaming en dan nemen we afscheid.

‘We moeten teerzand en bruinkool ook in proportie blijven zien. In een portefeuille van ruim 400 miljard euro zijn teerzand en bruinkool ongeveer een half miljard. Berichtgeving spitst zich vaak toe op die beleggingen, maar wij zijn onze hele portefeuille aan het verduurzamen. We willen ook invloed uitoefenen op de cementindustrie, de staalindustrie, vastgoed, elektriciteitsnetwerken, enzovoort. Die investeringen tellen snel op tot tientallen miljarden.’

Wat volgt er na de deadline van 2020?

‘We zijn aan het kijken welke doelstellingen we willen stellen voor 2030. In de loop van het najaar laten we dat weten.’