Aandacht vragen

De taaleis geldt sinds 2016. Hij houdt in dat gemeenten moeten toetsen of mensen met een bijstandsuitkering voldoende Nederlands kunnen. Zo niet, dan moeten ze de taal gaan leren. Doen ze dat niet, dan moet de gemeente de uitkering stopzetten. Het organiseren van die taaltoetsen kost 5 miljoen euro per jaar aan apparaatskosten.

De gemeenten krijgen dat bedrag van het rijk. De taaleis moest de bijstand rechtvaardiger maken, maar niet duurder. Dus er stond tegenover dat het rijk het uitkeringenbudget voor de gemeenten in 2016 verlaagde met 2,5 miljoen euro, en in 2017 nogmaals met 2,5 miljoen euro. Want het rijk beweerde dat bijna vierhonderd mensen niet zouden voldoen aan de taaleis en dus hun uitkering zouden verliezen.

Als de overheid een onderzoek snel van internet haalt, dan kun je de uitkomst wel raden. De taaleis is mislukt. De gemeenten laten 1.500 mensen per jaar de taaltoets afleggen. Driekwart zakt voor die toets. Toch is in het eerste halfjaar van 2017 maar van vijftig personen de uitkering verlaagd. Niet stopgezet, maar verlaagd. Verlaagd met maximaal 20 procent. Niet definitief, maar voor maximaal zes maanden. De besparing aan uitkeringen komt overeen met minder dan tien volledige uitkeringen per jaar. Dat is 2 procent van wat het rijk beweerde.

De mislukte taaleis heeft de gemeenten in 2016 en 2017 5 miljoen euro gekost. De onderzoekers konden niet achterhalen waarom de taaleis nauwelijks effect heeft.

Nu, in 2018, moest het rijk het uitkeringenbudget van de gemeenten weer verhogen omdat de verwachte besparing niet is bereikt. Vanaf 2018 draagt het rijk dus de kosten van de mislukte taaleis. In deze vorm heeft de taaleis de bijstand niet rechtvaardiger gemaakt maar wel 5 miljoen euro per jaar duurder. Omdat het rijk sinds dit jaar die kosten draagt, zal er wel snel actie komen. In de afgelopen twee jaar hebben echter de gemeenten de meeste kosten van deze mislukte taaleis moeten betalen. Daar hebben ze nog geen compensatie voor gekregen. Hoe kan ik speciale aandacht daarvoor vragen?