Staat mag ICT leveranciersgericht aanbesteden

Ministeries kunnen bij ICT-projecten om software van een bepaalde leverancier vragen zonder daarmee aanbestedingsregels te schenden. Dat blijkt uit de uitspraak in een bodemprocedure in de '3F'-aanbesteding.

Generiek systeem

Het ministerie van Financiën schreef in juli 2010 een aanbesteding uit voor softwarelicenties en dienstverlening die ervoor moesten zorgen dat Financiën en het ministerie van VWS met hetzelfde financiële systeem zouden kunnen gaan werken als dat van SZW. Daarvoor moest het bestaande - op software van SAP gebaseerde - systeem van SZW 'generiek' worden gemaakt. De drie zouden dan met hetzelfde '3F'-systeem gaan werken. SAP-concurrent Oracle spande daarop een kort geding aan omdat die vond dat daarmee de weg naar haar eigen software wel heel makkelijk wordt afgesneden; mogelijk ook bij andere ministeries. De aanbestedingsregels zouden dat ook niet toestaan, meende Oracle.

Staat besteedt aan, niet ministeries
Na het verlies van dat kort geding spande het bedrijf een bodemprocedure aan, waarin de rechtbank in Den Haag onlangs uitspraak heeft gedaan. Die heeft nu bepaald dat de Staat als één aanbestedende dienst kan worden aangemerkt en dat het feit dat ministeries aanhaken bij een bestaand systeem niet tot een nieuw systeem leidt, dat geheel opnieuw moet worden aanbesteed. Het inhuren van extra ICT-personeel (een van de twee percelen van de aanbesteding) leidt ook niet per se tot een geheel nieuw ICT-systeem, stelt de rechter.

Deugdelijke argumenten
De rechter zegt in de uitspraak zich terughoudend te willen opstellen: "De Staat heeft uitvoerig toegelicht hoe de keuze voor het verbouwen van het reeds bestaande SAP-systeem van SZW tot stand is gekomen; hij heeft aangevoerd dat hij daarbij zorgvuldig te werk is gegaan en zich heeft laten leiden door objectieve bedrijfseconomische en beleidsmatige argumenten. De rechtbank is van oordeel dat het maken van een dergelijke inkoopkeuze bij uitstek binnen het domein van de Staat (als aanbestedende dienst) ligt, zodat die keuze zich in dit opzicht niet leent voor een inhoudelijke beoordeling door de rechter."

Slechts 214 licenties afgenomen
Specifiek om SAP-licenties vragen mag dus in dit geval. "De objectieve rechtvaardiging van het vragen naar SAP-licenties vloeit voort uit de afhankelijkheid van de Staat van SAP als leverancier van Sap Business Suite. Door de ingebruikneming van het 'verbouwde' systeem ontstaat de behoefte aan de levering, onderhoud en support van (uitsluitend) SAP-licenties, omdat andere (merk)licenties onverenigbaar zijn met het SAP-softwaresysteem." Overigens meldt de uitspraak dat van de aanvankelijk gevraagde 765 licenties er door Financiën en VWS slechts 214 zijn afgenomen. Wat de oorzaak is van dat grote verschil is niet duidelijk.