Rijk vooral met zichzelf bezig bij digitalisering

De verantwoordelijkheid nemen en zorgen ‘een waardengedreven digitale samenleving’ – het zijn mooie woorden van het rijk die hoog over gaan, vindt Iris Meerts. De burgemeester van Wijk bij Duurstede mist de aandacht van het rijk voor de medeoverheden. ‘Het zijn algemeenheden waar je het niet oneens mee kan zijn.’

Vergezicht

‘Het rijk kijkt vooral naar zichzelf’, vindt Meerts. Het ministerie van Justitie en Veiligheid moet de eigen ict op orde brengen, Economische Zaken kondigt aan dat er op basis van het coalitieakkoord 6,6 miljoen extra beschikbaar is voor cybersecurity en Binnenlandse Zaken (BZK) – waar lokale overheden onder vallen – maakt bekend dat de Autoriteit Persoonsgegevens 5,5 miljoen euro meer krijgt.

‘Het tweede spoor, de medeoverheden, dat staat er helemaal niet in’, zegt Meerts. ‘Dat mis ik heel erg. Ik vind het een mooi vergezicht, maar dit is een verhaal voor het rijk.’

Het verhaal van BZK wat betreft digitalisering is dat de norm die offline geldt, ook online moet gaan gelden. Het rijk richt zich daarom op de ruim twee miljoen mensen die digitaal minder vaardig zijn. Ook zal er een belangrijke rol zijn voor Europese wetgeving. ‘Daarnaast werkt het kabinet aan een digitale identiteit, worden algoritmen gereguleerd en wordt er ingezet op het bestrijden van desinformatie en online discriminatie.’

Desinformatie is heel relevant, merkt de burgemeester op. ‘Vanochtend bleek uit peilingen weer dat het vertrouwen in de overheid historisch laag is. Dat komt ook door fake news. Het is heel goed dat het wordt aangepakt, maar het moet in de hele breedte – niet alleen digitaal.’

Landelijke organisaties

Maar wat Meerts bijvoorbeeld mist zijn de kosten voor het veilig houden van de informatievoorziening. ‘De Cyber Security Raad vroeg om 833 miljoen euro extra voor cyberweerbaarheid. Dan wordt er 200 miljoen vrijgemaakt en dat gaat naar landelijke organisaties. Voor de regio’s komt er 1,5 miljoen euro beschikbaar via city deals en die moeten het verdelen – daar moeten wij het dan van doen.’ Gemeenten voeren hierover gesprekken met het rijk.

Vorig jaar was de conclusie van de cyberburgemeesters dat het ontbrak aan digitale visie, dat het niet snel genoeg ging, en dat de realiteit van de digitale wereld niet voldoende bij het rijk was doorgedrongen. Het vertrouwen in de overheid slonk toen ook al (en lijkt te blijven slinken), maar het rijk reageerde met gefröbel in de marge. Is daar nu verbetering in te zien? ‘Ik ben niet veel enthousiaster dan vorig jaar’, concludeert Meerts.