Weinig kennis in de raad over ChatGPT

Raadsleden willen graag meer voorlichting over generatieve AI, zoals ChatGPT. Dat blijkt uit een onderzoek van studenten aan de Thorbecke Academie van NHL Stenden Hogeschool Leeuwarden. Een groot deel van de raadsleden ziet potentie in de tool, maar wil eerst meer kennis over veilig gebruik ervan.

Potentie

Het onderzoek vond plaats in opdracht van de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden. Een online enquête werd ingevuld door 253 raadsleden. De studenten wilden weten of de respondenten potentie zien in ChatGPT voor hun raadswerk en of ze zich bewust zijn van de risico’s. Ook waren ze benieuwd in hoeverre de raadsleden al gebruikmaken van ChatGPT bij het raadswerk.

Om met dat laatste te beginnen: 33 procent van de respondenten (iets meer dan 80 raadsleden) geeft aan een chatbot als ChatGPT te gebruiken binnen het werk als raadslid. 13 procent geeft aan ChatGPT het meest te gebruiken voor de vertegenwoordigende werkzaamheden, zoals contact met inwoners. Zo’n 8 procent gebruikt ChatGPT het meest voor kaderstellend of controlerend werk. Het grootste deel van deze groep (bijna 15 procent) gebruikt de tool ‘anders’.

Kansen

Een groot deel van de raadsleden (38 procent) geeft aan niet van plan te zijn om ChatGPT in te zetten voor het samenvatten van beleidsstukken, bij het beantwoorden van inhoudelijke vragen (40 procent) of het formuleren van e-mails en toespraken (38 procent). Maar de groep die wel vertrouwen in het formulerend vermogen van ChatGPT is maar ietsje kleiner (ongeveer 32 procent). Met name voor het samenvatten van beleidsstukken zien veel raadsleden wel potentie in de chatbot van OpenAI. Ook voor het controleren en herschrijven van stukken geeft een meerderheid (63 procent) aan potentieel te zien in ChatGPT.

Bedreigingen

De helft van de raadsleden verwacht volgens het onderzoek dat misinformatie in de beroepssector zal toenemen. Iets minder dan de helft is bang voor kwaliteitsvermindering wanneer ChatGPT wordt gebruikt. Zo is goed mogelijk dat de antwoorden die de chatbot genereert niet voldoende worden gecontroleerd, denken ze.  

Hoe positief of negatief staan raadsleden dan tegen het gebruik van ChatGPT in het raadswerk? Overwegend neutraal (38 procent), zo blijkt uit het onderzoek. Iets minder dan een derde is negatief tot zeer negatief, iets meer dan een derde is positief tot zeer positief.

Behoefte aan voorlichting

Die neutrale houding heeft mogelijk te maken met onbekendheid met de precieze werking van de technologie. De studenten schrijven: ‘Uit de enquête is gebleken dat veel raadsleden wel willen werken met het programma, maar gewoonweg niet weten hoe het werkt.’

Van de 253 raadsleden geven er 148 aan behoefte te hebben aan voorlichting over het gebruik van ChatGPT en aanverwante software. Hoe is het veilig in te zetten? Is het überhaupt wel veilig? De studenten bevelen de NVR daarom aan om een techexpert voorlichting te laten geven over de kansen en risico’s van het gebruik van ChatGPT. Daarnaast adviseren ze om een online handleiding te publiceren, gericht op het gebruik van ChatGPT in het raadswerk. Iets dergelijks is in de maak voor ambtenaren, zo werd bekend bij de lancering van de kabinetsvisie op generatieve AI.