Raadsinformatie: nutsvoorziening voor de lokale democratie

Het zomerreces zit er op voor de raadsleden. Ze storten zich met frisse moed, dan wel  frisse tegenzin op het raadsvergaderwerk. En beginnen weer met hun zoektocht in de raadsinformatie.

Hun vragen doen voor mij steeds opnieuw het gemis voelen van een goed (raads)-vind- systeem. En maakt niet alleen het werk van een raadslid en van een griffier nodeloos moeilijk. Het draagt ook bij aan het beeld van de inwoners over ‘de ondoorzichtigheid van het democratisch proces’. Wat maakt toch dat het zo moeilijk is om de eigen besluitvormingsinformatie van de lokale bestuursorganen – raad en college - te vinden? Terwijl de mooie nieuwe technologie juist anders doet vermoeden.

Nog steeds is het voor de (gekozen) inwoners bovengemiddeld lastig de volledige besluitvormingsinformatie over een kwestie boven tafel te krijgen. Laat staan met - of in historische lijn. Informatie die je als inwoner nodigt hebt en die je helpt om het democratisch proces te kunnen volgen en controleren. Zo zijn er vele redenen te noemen die pleiten voor een excellente  informatie-tool. Een tool die je  eigenlijk moet zien als een openbare nutsvoorziening.  De nutsvoorziening van de lokale democratie.

Het blijft bijzonder dat we die nog steeds niet kennen. Weliswaar is de informatie die gemeenteraden beschikbaar maken nu onder ‘de motorkappen van de leveranciers van vergadersystemen’ gestopt. En deugen die systemen als vergaderondersteuning prima. Maar het kloppend hart van ons lokaal democratisch werk, namelijk het democratisch besluitvormingsproces, hoort een eigen gemeentelijk informatie systeem te hebben. Een basis waarop de vergadertools moeten zijn gebaseerd en dus niet andersom. Een goed ‘vind’ systeem is nodig voor een raadsinformatiesysteem en nog beter een (gekozen) Burger informatiesysteem. En die twee zijn in mijn ogen nog ver weg. Alle goede overheidsbedoelingen met opensource, open data, etc. ten spijt. Hierbij speelt een rol dat het werk van (gekozen) burgers voor de gemeentelijke ict-afdelingen geen prioriteit heeft. Zonder verwijt, want die hebben al honderden gemeentelijke applicaties te beheren. Bovendien heeft de dienstverlening van de gemeente prioriteit. Daarnaast dragen gemeenteraden zelf ook bij aan een lage prioritering, door het frame te gebruiken dat het niet gepast is iets voor de raad te bepleiten.

Ondertussen kabbelt de discussie over overheidsinformatie in mijn ogen al jaren voort. Met vaak grote designs. En doemt voor mij de vraag op of het geen tijd wordt om het raadsproces te verbijzonderen  en een raadstool te maken. Laten we het maar een soort vind-machine noemen.  Want mijn ervaring is dat er een enorme kloof gaapt tussen de wereld van de technologie en de wereld van de democratische besluitvorming. Dat vraagt goed ‘tolk-werk’. Daarom niet gelijk een hele gemeente met honderden applicaties onder de loep nemen. Maar eenvoudig te beginnen door het democratisch besluitvormingsproces van gemeenteraden te verbijzonderen en beheersbaar en vindbaar te maken.

Gaat de lokale democratie je aan het hart, dan is er volgens mij genoeg reden om zo’n nutsvoorziening van de democratie te gaan realiseren.

Jan Dirk Pruim