Overheid wordt pragmatischer met webrichtlijnen

De overheid wordt  minder rigide in het naleven van de Webrichtlijnen, het geheel van technische en toegankelijkheidseisen waaraan overheidswebsites moeten voldoen.

Pas toe of leg uit
Dat meldt minister Plasterk (BZK), mede namens zijn collega Blok (Wonen en Rijksdienst), in een kamerbrief. De webrichtlijnen, die bedoeld zijn om sites van overheidsinstanties voor iedereen met verschillende apparatuur goed toegankelijk te maken (dus ook mensen met een fysieke handicap), blijken in de praktijk vaak te rigide, zo stelt Plasterk. Hij gaat een nieuw 'beheer- en verantwoordingsmodel' uitwerken om overheden op een transparante manier bij de les te houden, maar dan wel volgens het principe 'pas toe of leg uit'.

Ondoenlijk of onmogelijk
Overheden vinden het lastig om te voldoen aan de webrichtlijnen, of het nu de oorspronkelijke set van 125 richtlijnen betreft of de sinds vorig jaar geïntrodiceerde versie 2, die minder uitvoerig is. Plasterk zelf kan de belofte van zijn voorganger, dat alle websites van de Rijksoverheid eind dit jaar aan de webrichtlijnen zouden voldoen, ook niet nakomen. Er zijn vier redenen voor de geconstateerde problemen. Ten eerste is daar de grote hoeveelheid richtlijnen die in de praktijk niet allemaal even makkelijk uitvoerbaar blijken, zeker in combinatie met andere regels (zoals de 'cookiewet'). Daarnaast is toepassing van de webrichtlijnen soms vaak onmogelijk omdat een deel van de inhoud van websites afhankelijk is van andere partijen, zoals bij geografische kaarten, of de informatie is simpelweg niet volgens de richtlijnen over te brengen, zoals bij gekleurde geografische kaarten (die dus niet geschikt zijn voor kleurenblinden).

Grafische PDF's
Ten derde zijn de eisen soms onredelijk, zoals de eis (uit de nieuwste versie 2 van de Webrichtlijnen) dat PDF-bestanden niet mogen bestaan uit een puur grafische (gescande) weergave van een origineel document. De grote verzameling oude PDF-bestanden omzetten zou een bewerkelijke zaak zijn. Een videoweergave van een raadsvergadering van ondertiteling voorzien is ook te arbeidsintensief. Een vierde reden voor de problemen is dat ICT een dynamisch verschijnsel is en de eisen daar vaak geen rekening mee houden.

Rijk heeft 1129 websites
De Rijksoverheid is nog bezig met een saneringsronde in de grote verzameling websites. het Rijk beschikt momenteel over 1129 websites, inclusief die van de ZBO's en de posten (280) van Buitenlandse Zaken. Daarvan zullen er 205 worden opgeheven, 93 elders ondergebracht (bijvoorbeeld op Rijksoverheid.nl), en van 325 wordt nog nader bezien of opheffing of elders onderbrengen een optie is. Van de 836 sites die vanaf eind dit jaar vooralsnog in de lucht blijven, voldoen er op dit moment 34 aan alle webrichtlijnen.

Gemeenten
Bij de gemeenten is de situatie minder helder. Begin oktober voldeden 33 gemeenten aan de 47 richtlijnen (van de 125) die automatisch zijn te toetsen met de Webrichtlijnen Monitor. Bijna alle gemeenten scoren minstens 30 van die 47 richtlijnen. 

Géén AmvB
Plasterk wil het mogelijk maken om (soms tijdelijk) af te wijken van de richtlijnen als daarvoor een goede reden is, én als er alternatieven worden geboden voor mensen met een handicap. Een Algemene maatregel van Bestuur om de naleving van de regels af te dwingen, zoals zijn voorganger heeft geopperd, acht hij niet de oplossing. Er moet ruimte zijn voor het nemen van eigen verantwoordelijkheid door overheidsorganisaties. Het uitgangspunt blijft echter wél dat overheidswebsites moeten voldoen aan richtlijnen voor toegankelijkheid.