Petitie: Nederland, schiet op met regulering AI

Nederland moet het voortouw nemen in Europa bij de regulering van kunstmatige intelligentie(AI). Dat bepleit een groep Nederlandse politici, wetenschappers, it-experts, schrijvers en andere prominenten. De petitie ‘Control AI’ roept onder andere op om meer te investeren in onderzoek naar de risico's van AI.

Grip krijgen op AI

Nederland, maak haast met het reguleren van AI. Dat is de kernboodschap van de petitie. ‘Door AI is de wereld aan het veranderen met een ongekende -en deels ongeziene- snelheid en richting. We moeten vandaag beginnen met het organiseren van menselijke controle en grip op kunstmatige intelligentie’ stellen de initiatiefnemers, waaronder Mark Thiessen, oprichter van de denktank Nieuwe Vrije Eeuw, en voormalig Tweede Kamerlid Kees Verhoeven, auteur van De Democratie crasht.

Rijksbreed actieplan nodig

De opstellers van de petitie pleiten er onder meer voor dat de Europese AI-verordening nog dit jaar door Nederland wordt aangenomen. Ze willen dat er een rijksbreed actieplan komt op basis van een geüpdatet versie van het WRR-rapport Opgave AI. Ieder ministerie moet in kaart brengen op welke gebieden AI fundamentele invloed zal uitoefenen en waar extra regelgeving nodig is om die invloed in goede banen te leiden. Er zijn investeringen nodig in onderzoek naar de risico's, want dat blijft ver achter bij de investeringen in onderzoek naar kansen van AI. Ook is er meer laagdrempelige informatie nodig om de Nederlandse bevolking te wijzen op de kansen en bedreigingen van AI, vinden ze. 

Prominenten

De petitie is onder andere ondertekend door schrijver Rutger Bregman, voormalig Tweede Kamerlid en it-expert Astrid Oosenbrug, hoogleraar digitalisering en democratische rechtsstaat Reijer Passchier en schrijver Maxim Februari, die al langer waarschuwt voor de gevaren van datasturing. Onder de ondertekenaars zijn daarnaast veel mensen uit de creatieve industrie, zoals schrijvers en filmmakers.

Ratrace tussen commerciële spelers 

Vandaag debatteert het Europees Parlement over de regulering van kunstmatige intelligentie. Maar Nederland moet niet wachten tot Europa klaar is met onderhandelen over de AI-act, stellen de initiatiefnemers van de petitie. De haast is nodig omdat grote commerciële spelers in een ratrace verwikkeld zijn om toepassingen op de markt te brengen, zonder dat er wet- en regelgeving bestaat waaraan zij zich dienen te houden. ‘De consequenties zijn niet te overzien en we zijn er dus niet op voorbereid,’ schrijven de opstellers.

Doemscenario

De petitie hint op ‘het existentiële risico dat AI in zich draagt’: het doemscenario dat AI tegenover de mens komt te staan. Dit soort voorspellingen was eerder reden voor Amerikaanse AI-experts om te pleiten voor een pauze in de ontwikkeling van nieuwe AI. Maar het is ook het soort retoriek die afleidt van de problemen die AI nu al met zich meebrengt, vinden critici, zoals milieuvervuiling, een toename aan desinformatie en het gevaar van bias in systemen. Om die reden ontbreken sommige namen onder de petitie, schrijft De Volkskrant, zoals die van hoogleraar AI Frank van Harmelen en Marleen Stikker, directeur van Waag Futurelab.