ICT leeft niet bij colleges van B&W

In tweederde van de gemeenten komt ICT aan de orde in het nieuwe collegeprogramma. De ICT-paragraaf blijft echter in de regel steken bij algemeenheden.

In de meeste collegeprogramma’s die de nieuwe B&W-colleges na de gemeenteraadsverkiezingen opstelden, is nauwelijks iets terug te vinden van de vele ICT-ontwikkelingen waarmee de gemeenten in het kader van bijvoorbeeld Andere Overheid te maken krijgen. Het gaat vaak niet verder dan ‘de gemeente gaat meer doen met ICT’, en ‘we gaan gebruik maken van de mogelijkheden van internet’.

Dat blijkt uit een onderzoek onder honderd gemeenten dat het onderzoeksbureau (SGBO) van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) deed in opdracht van het Digitaal Bestuur.

Aanleiding was het advies om ICT in de collegeprogramma’s te behandelen. Dat advies deed een commissie bestaande uit Cor de Vos, de burgemeester van Nieuwegein, de hoogleraren Wouter Keller en Arre Zuurmond en Leo Smits, directeur van Het Expertise Centrum, voor de gemeenteraadsverkiezingen aan alle gemeenten deed toekomen. Zij meenden dat gemeenten niet kunnen achterblijven bij commerciële dienstverleners die hun klanten allang diensten leveren met behulp van ICT. Ontwikkelingen die volgens de commissie De Vos in ieder geval niet in de programma’s mochten ontbreken waren dienstverlening, basisregistraties en het digitaliseren van de documentenstroom.

Van de onderzochte programma’s wordt bij 64 procent op enigerlei wijze aandacht besteed aan ICT. In de grote steden krijgt ICT de meeste aandacht. Alleen Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht reppen niet over ICT.

In een collegeprogramma worden over het algemeen de belangrijkste ontwikkelingen en gestelde doelen op verschillende beleidsterreinen genoemd. Slechts in één op de drie programma’s worden ontwikkelingen op het gebied van ICT en overheid beschreven. De helft daarvan noemt digitale dienstverlening en 40 procent het digitaliseren van de documentenstroom. Slechts 14 procent verwijst naar een onderliggend document waarin het ICT-beleid wordt behandeld, een ‘I-visie’ of een ‘actieplan’. Eén op de vijf programma’s noemt geplande ICT-activiteiten, meestal uitbreiding van de website of het invoeren van een digitaal loket. Voor ontwikkelingen waar de burger niet direct mee te maken krijgt, is weinig tot geen aandacht. Slechts 7 procent van de onderzochte programma’s vermeldt dat er een ICT-budget beschikbaar is. De helft noemt een bedrag. Dat varieert tussen 120.000 euro voor vier jaar en 175.000 euro per jaar plus een half miljoen eenmalig.

Burgemeester De Vos toont zich teleurgesteld. “De bedoeling van de commissie, namelijk dat het college ICT benoemt, maar vooral ook aangeeft hoe het daarmee inhoudelijk beleid denkt te kunnen realiseren en efficiënter te maken, is duidelijk niet geslaagd. Het ging ons om beleidsdoeleinden. De commissie was een tijdelijke, op weg naar de verkiezingen, maar dit rapport is voor mij aanleiding om de club weer bijeen te roepen om te zien wat we nog meer kunnen doen.” (Peter Lievense)