Hoe digitale veiligheid op de agenda te krijgen

Raadsleden kunnen hun invloed aanwenden om desinformatie te ontkrachten, om budget beschikbaar te stellen voor informatiebeveiliging om gemeenten weerbaar te houden tegen digitale dreigingen. Het zijn de taken en bevoegdheden van raadsleden om de digitale veiligheid te waarborgen.

‘De gemeentelijke organisatie moet telkens weer mee kunnen bewegen’, schrijft de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). ‘Als raadslid kunt u hier veel invloed op uitoefenen, door vooraf goede kaders te stellen, regelmatig het thema te agenderen op de raadsagenda en actief het college hierop te controleren.’ Voor gemeentemedewerkers en (toekomstige) raadsleden stelde de VNG de ‘Raadgever Digitale Veiligheid’ op.

Privacy van burgers

Gemeenteraden stellen het beleid vast en controleren de uitvoering. In een vroeg stadium kunnen raadsleden daarom al toezien of de digitale veiligheid goed is geborgd – het college is vervolgens verantwoordelijk voor de uitvoering. Raadsleden hebben ook een rol in het beschikbaar stellen van budget voor de informatiebeveiliging, zodat de privacy van burgers is gewaarborgd. ‘De vraag daarbij is of voor de komende jaren bestuurlijke en budgettaire maatregelen zijn genomen en vastgelegd om incidenten te voorkomen en in het ergste geval op te vangen.’

Desinformatie, bijvoorbeeld via sociale media, bemoeilijkt het werk van de overheid. Gemeenten zoeken naar een effectieve aanpak. ‘Naast repressie (politieoptreden), weten we ook dat letterlijk luisteren helpt’, schrijft de VNG. ‘Mensen worden emotioneel wanneer er weinig sturing op eigen leven en omgeving is. Wanneer de raad een open houding aanneemt, kan het principe ‘luisteren helpt’ een bijdrage leveren.’ De gemeenteraad is ook medeverantwoordelijk voor het tegengaan van digitale criminaliteit, zoals oplichting of identiteitsfraude. Hier kan bijvoorbeeld voorlichting tegen worden ingezet.