Landelijke afspraken over datacenters absolute noodzaak

Datacenters zijn de afgelopen periode vaak onderwerp van gesprek in het publieke debat. Er zijn veel vragen over de impact, nut en noodzaak van datacenters in de media, bij bewoners en discussies in gemeenteraden en Provinciale Staten. Dat is ook niet zo gek. Digitalisering heeft een omvangrijke en groeiende impact voor inwoners en bedrijven. Deze ontwikkeling vraagt een stevige digitale infrastructuur. Maar er zijn ook keerzijden. Reden voor de provincie Noord-Holland om een datacenterstrategie op te stellen. In deze strategie zetten wij in op de balans tussen de stevige basis voor groeiende digitale economie, geclusterde groei met oog voor het landschap. Noord-Holland is de eerste provincie in Nederland met zo’n strategie.

Half februari kwam het kabinet met strengere regels voor de bouw van hyperscale datecenters en het aanscherpen van de toelatingscriteria voor de vergunningverlening. Het kabinet wil nieuwe bouwaanvragen voor hyperscale datacenters aanhouden en niet inwilligen voor een duur van 9 maanden. Een goed besluit wat ons betreft en het illustreert dat het onderwerp steeds hoger op de agenda komt te staan. Het maakt ook duidelijk dat het maken van goede afspraken over de vestiging van de datacentra een absolute noodzaak is.

Er staan momenteel 57 grote datacenters in Noord-Holland. In de gemeente Hollands Kroon zijn 2 zogeheten hyperscale datacenters gevestigd. Daarnaast zijn er 55 zogeheten multi-tenant datacenters.  We zien datacenters als waardevolle onderdelen van economisch en maatschappelijk verkeer maar streven naar een minimale impact op milieu en omgeving. Het streefbeeld is dat datacenters in Noord-Holland duurzame en innovatieve koplopers zijn die CO2-neutraal opereren, waar mogelijk zelf duurzame energie opwekken, op realtime basis duurzame energie gebruiken, restwarmte leveren, circulair en landschappelijk inpasbaar bouwen. Dit is waar wij de komende tijd samen met andere overheden en organisaties naartoe gaan werken.

De provinciale datacenterstrategie verplicht de gemeenten, waar datacenters zich nog kunnen vestigen, met de provincie afspraken te maken over de manier waarop de datacenters worden ingepast in het landschap en het gebruik van energie, water en het benutten van restwarmte. Een heel concreet voorbeeld: nieuwe datacenters mogen zich niet meer vestigen buiten de aangewezen gebieden (Haarlemmermeer, Hollands Kroon en Amsterdam). Ook mogen de datacenters zich alleen vestigen op bedrijventerreinen, met een stedenbouwkundigplan en een beeldkwaliteitsplan.

Kortom, wij hebben al een aantal flinke stappen gezet en hebben laten zien dat het mogelijk is om op regionaal niveau een strategie op te stellen. Het is echter een illusie om te denken dat we alle  ontwikkelingen daarmee in goede banen kunnen leiden. Wij willen dat er landelijk een gelijk speelveld komt om te voorkomen dat datacenters zich gaan vestigen op locaties met een milder regime en hiermee verduurzamingskansen blijven liggen. Wij leggen onze vestigingsvoorwaarden graag voor aan andere overheden om soortgelijk beleid vast te stellen en er is ook al een gezamenlijke lijn van provincies in de maak. We roepen Rijk én gemeenten dan ook op om gebruik te maken van de expertise die wij nu hebben.

Ilse Zaal, gedeputeerde economie, provincie Noord-Holland