'Digitaal vergaderen geen gelijkwaardig alternatief'

Als de wet er komt, wordt het permanent mogelijk voor decentrale overheden om digitaal te vergaderen. Ook maakt het conceptwetsvoorstel, waarvoor net de consultatie is afgerond, experimenten met hybride vergaderen mogelijk.

Alleen in crisissituatie

De Nederlandse Vereniging voor Raadsleden is blij dat fysiek vergaderen het uitgangspunt blijft, maar is het er niet mee eens dat digitale vergaderingen gelijkwaardige alternatieven worden. Dat kan volgens de vereniging alleen wanneer er sprake is van een crisissituatie.

‘De Nederlandse Vereniging voor Raadsleden heeft gedurende de coronapandemie ingestemd met het verlengen van de tijdelijke wet… De vereniging heeft toen ook een gezamenlijke verklaring met andere partijen ondertekend om te werken aan een permanente regeling. Daaruit kon en mag niet worden afgeleid dat de Nederlandse Vereniging voor Raadsleden automatisch zou instemmen met welke vorm van een permanente regeling dan ook.’

Zelf bepalen

Volgens de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) kennen digitale raadsvergaderingen duidelijke voor- en nadelen, maar maakt de regering die transparant. De regering onderbouwt de keuze om digitaal vergaderen toch structureel mogelijk te maken en wil de meeste juridisch gelijkwaardig aan fysieke vergaderingen maken. ‘Dit betekent ook dat gemeenteraden zelf wegen hoe vergaderd wordt. We zijn het er mee eens dat de gemeenteraad het beste zelf kan bepalen wanneer een fysieke of digitale vergadering gewenst is.'

Ook is de VNG het eens met de drie uitzonderingssituaties, waarin de mogelijkheden dus niet gelijkwaardig zijn: situaties met vooral een ‘symbolisch-rituele betekenis’ (zoals verwoord in het concept) als het afleggen van een eed of bij belangrijke politieke benoemingen; situaties waarin specifieke waarborgen gelden zoals beslotenheid of geheimhouding; en situaties die dwingen tot een bepaalde vorm, zoals een computerstoring, een nieuwe uitbraak van een besmettelijke ziekte of een verbouwing van het gemeentehuis.

De koepelorganisatie erkent verder de 'potentiële meerwaarde' van hybride vergaderingen, oftewel vergaderingen waarbij sommige mensen fysiek en sommige mensen digitaal aanwezig zijn. De wet zou experimenten hiermee mogelijk maken. De VNG wil dat er goed wordt geïnventariseerd 'of hybride vergaderen voldoende meerwaarde heeft en haalbaar is'.

Toegankelijk en gebruiksvriendelijk

Ieder(in), de belangenorganisatie van mensen met een beperking of chronische ziekte, schrijft dat digitaal vergaderen de mogelijkheid biedt ‘voor mensen met een beperking om politiek actief te worden. Dit bevordert de diversiteit en inclusiviteit van volksvertegenwoordigende organen en bevordert de democratie. Randvoorwaarde is dat de gebruikte technieken toegankelijk en gebruiksvriendelijk zijn en dat online vergaderen naar keuze als maatwerk ingezet kan worden.’ De organisatie stelt voor een paragraaf op te nemen waarin dit wordt verwoord.