Meer inzicht met 'wie gebruikt mijn gegevens'

Burgers moeten meer grip krijgen op hun persoonlijke gegevens bij de overheid. Dat is één van de uitgangspunten van de werkagenda waardengedreven digitaliseren van staatsecretaris Alexandra van Huffelen van digitalisering. ‘Burgers en bedrijven hebben recht op inzicht in alle gegevens die voor een overheidsbesluit gebruikt zijn’, zo staat het in de werkagenda. Met wiegebruiktmijngegevens.nl wordt daarmee een begin gemaakt.

Generiek overzicht

Adviesorganisatie ICTU werkt aan een centraal, generiek overzicht, dat van alle overheidsproducten beschrijft welke gegevens door welke overheidsorganisaties worden uitgewisseld. Op wiegebruiktmijngegevens.nl zijn tot nu toe 20 besluiten beschreven. In de loop van 2024 moeten dat er 600 worden, waarvan een derde bestaat uit gemeentebesluiten. Vandaar dat de redacteuren van ICTU wel wat hulp kunnen gebruiken bij het controleren van de beschrijvingen.

Experts nodig

Voor een controle van de beschrijvingen is behoefte aan experts in elke domein. In september 2022 begon ICTU met het benaderen van gemeenten. Vooralsnog is het enthousiasme om mee te werken groot. Onder meer de gemeenten Delft, Tilburg, Amsterdam Rotterdam, Nisserwaard en Wij bij Duurstede werken al mee, in samenwerking met VNG. Ook zijn er belangenorganisaties betrokken, zoals de Nederlandse vereniging voor burgerzaken (NVVB) en de Belastingsamenwerking Gouwe/Rijnland (BSGR). Experts die een bijdrage willen leveren, kunnen dat online doen. Projectleider Lisette Kramer van ICTU zegt: ‘Wij doen het meeste werk; de verificatie neemt niet meer dan een aantal keer een uurtje in beslag.’ Meer informatie is te vinden bij de online community van het programma Regie op Gegevens.

Makkelijker rechtzetten 

Onder de besluiten die al op de website zijn opgenomen, zijn onder meer de huurtoeslag, de bijzondere bijstandsuitkering en de kinderopvangtoeslag. Het is ook mogelijk om te controleren welke gegevens er worden uitgewisseld bij het briefadres of een uitschrijving bij een gemeente. Het doel van de site is meer inzicht geven in de gegevens die de overheid uitwisselt ten behoeve van de burger. Kramer zegt: ‘Inwoners kunnen voor alle producten van de overheid bekijken: welke gegevens zijn er gebruikt? Zo moet het makkelijker worden om te weten waar je moet aankloppen als je iets wil rechtzetten dat niet klopt.’

Toegevoegde waarde

Het overzicht biedt geen gepersonaliseerd inzicht. Plannen in die richting bestaan er wel, maar vragen aanzienlijk meer tijd en inspanning dan een generiek overzicht. Wiegebruiktmijngegevens.nl is ontstaan vanuit een eerste proof-of-concept met 8 besluiten, die werd voorgelegd aan 2000 burgers, om te onderzoeken of het van toegevoegde waarde is. Dat bleek het geval.

Nieuwe versie

Op den duur zal wiegebruiktmijngegevens.nl worden geïntegreerd in overheid.nl. De huidige versie van de site zal voor juni een toekomstvaste voorkant krijgen, met onder meer betere toegankelijkheid en een zoekfunctie. De nieuwe versie wordt voorgelegd aan een burgerpanel, waarna er verbeteringen worden doorgevoerd. Niet overbodig, want op de huidige website zijn nog wat onbegrijpelijke ambtelijke teksten te vinden, zoals ‘De Gemeente (afdeling burgerzaken) stuurt de beslissing van het (niet) inschrijven op een briefadres.’