Digitale vinger in de dijk

Een van de bassins van het IJkdijk-project in Bellingwolde, Groningen

“Het is afwachten”, zegt Vera van Beek van Deltares. Met een lepel schept ze vanuit een hoogwerker een hoopje wit zand weg dat zich na een paar dagen onder aan de dijk heeft opgehoopt. De dijk kan het nog een dag houden, maar ook nog een week.
Van Beek is projectleider van het tweede ‘piping’-experiment dat in oktober plaatsvond in het project IJkdijk. Bij die experimenten wordt gekeken naar de omstandigheden waaronder zich onder in de dijk waterkanaaltjes gaan vormen als de waterdruk achter de dijk wordt opgevoerd. Dergelijke kanaaltjes voeren zand mee en kunnen het begin zijn van een dijkdoorbraak, zo bevestigde het eerste piping-experiment, waarbij fijner zand is gebruikt.

 Een ‘prachtbaan’ heeft Vera van Beek van Deltares. Ze is projectleider voor het tweede ‘piping’-experiment. Op het scherm, in het zenuwcentrum van de IJkdijk, is na twee dagen bij sommige sensoren al duidelijk ‘kanaalvorming’ waarneembaar.

IJkdijk, opgezet door TNO Informatie- en Communicatietechnologie, Deltares, N.V. NOM, STOWA en IDL, dient vooral om in de praktijk allerlei meettechnieken te testen en valideren bij gecontroleerde dijkdoorbraken. Overheid, wetenschap en commercie proberen hier gezamenlijk in wisselende samenstelingen hoe kleine verschillen in druk, potentiaal, warmte en verschuivingen het best zijn te meten en vervolgens correct te interpreteren als voorbode van gevaar.

Zo kan het begin van een dijkdoorbraak zich aandienen. Het eerste zand komt onder de met klei bedekte dijk vandaan.

Zes dagen heeft de tweede piping-dijk het uiteindelijk volgehouden. De doorbraak is minder spectaculair dan de eerste, maar niet minder veelzeggend.

Ondertussen is Dennis Peters alweer bezig met het opzetten van het volgende experiment. Hij zoekt een lek waardoor de ondergrond niet goed vacuüm gezogen kan worden.

Het toepassen van de gebruikte sensortechnologie in de praktijk moet uiteindelijk leiden tot digitale bewaking van de belangrijkste Nederlandse dijken via het beeldscherm. De eerste kennis die de IJkdijk heeft opgeleverd wordt de komende twee jaar getest op een echte zeedijk bij de Eemshaven: de LiveDijk.

Verborgen in deze zeedijk bij de Eemshaven zitten de sensoren van het LiveDijk-project.

Auteur: Freek Blankena
Foto’s: Dirk-Jan Visser