'Houd de digitale burgerbegroting laagdrempelig'

Het is niet makkelijk om inwoners goed te betrekken bij politiek. Vaak is er een stap in het proces waarbij burgers worden betrokken en als ze al daarbij aanhaken, is de kans groot dat ze in de rest van het proces uit het oog worden verloren. De digitale burgerbegroting zou een instrument zijn om daarbij te helpen. In een webinar georganiseerd door het platform CitizenLab vertellen twee gemeenten, een Nederlandse en een Belgische, over hun ervaringen.

Bij Hollands Kroon stroomden de ideeën al snel binnen. ‘De meeste waren hartstikke goed’, zegt Noortje Slot, communicatieadviseur van de Noord-Hollandse gemeente. ‘Maar er zaten ook ideeën tussen van: geef mij dat geld want dan kan ik een nieuwe computer kopen.’ Vier weken lang kon men ideeën aandragen en die werden geanalyseerd. ‘Wordt er goed uitgelegd wat het initiatief is, waar ze geld aan uit willen geven, is het een maatschappelijk initiatief en dus niet van een bedrijf. Daarna gingen we de stemronde in.’

Ideeën binnenhalen

Gent schakelde wijkregisseurs om meer ideeën binnen te halen. ‘Die werken dagelijks in de wijk, zij zijn sleutelfiguren in de stad’, vertelt Laurence De Bolle van beleidsparticipatie bij Gent. ‘De wijkregisseurs zijn actief betrokken bij het begeleiden van de indieners, maar hebben geen rol binnen de selectie.’ Zo ver zijn ze in Gent ook niet. De ideeën zijn ingediend, ze zijn bezig met de dialoog om ideeën aan te scherpen en de volgende fase is de selectie. Ze wil wel breder kijken dan alleen stemmen. Misschien wijkpanels laten beslissen.

In contact komen

Waarom de geselecteerde projecten in Hollands Kroon onmiddellijk uitvoerbaar? ‘Ja, degene die geld kregen wel en het geld is inmiddels allemaal uitgegeven. Binnen een jaar. Dat was overigens geen voorwaarde.’ Heeft Slot praktische tips? ‘De term ‘burgerbegroting’ doet het overkomen alsof je de hele gemeentebegroting gaat verdelen, maar houd het klein als je net start. Het is een goede manier om met burgers in contact te komen. Houd dat laagdrempelig.’

Knarrenhof

Geldt het budget alleen voor de start van een initiatief en zo ja, hoe zo meerjarig onderhoud plaatsvinden? ‘Voor Hollands Kroon ging het om een eenmalige injectie, bijvoorbeeld de bouw van een hospice, een dierenambulance of een knarrenhof. Wie niet weet wat dat laatste is: het is een wooneenheid waar jong en oud samenwoont.’

‘Sommige ideeën die we in Gent krijgen zijn onmiddellijk realiseerbaar, zoals meer banken in een bepaalde wijk’, zegt De Bolle. ‘Voor bijvoorbeeld het oprichten van een buurthuis zal meer budget nodig zijn op de lange termijn en we zijn bezig te kijken naar wat daarvoor de benodigdheden zijn.’

De Bolle weet uit eerdere ervaringen, toen ze in 2016 voor het eerst met een burgerbudget werkten, dat de ontvangers begeleiding nodig zullen hebben na het krijgen van het geld. ‘Als mensen geld krijgen voor een initiatief en dat is nieuw voor ze, dan hebben ze ondersteuning nodig.’

Bezuinigen

Zou deze methode ook gebruikt kunnen worden voor bezuinigingen? Slot: ‘Op dit moment speelt het nog niet, maar er komt een herijking van het gemeentefonds aan en de economie zal zich na de coronacrisis niet onmiddellijke herstellen. Misschien kunnen we dit platform er wel voor inzetten.’ De Bolle: ‘Denken over een begroting is an sich al nadenken over bezuinigingen.’