Behoefte aan digitale expertise onverzadigbaar

Uit een rondgang langs de zeven bovenregionale Bureaus Digitale Expertise (BDE’s) blijkt dat het aantal ondersteuningsverzoeken van de 25 politiekorpsen voor vrijwel alle bureaus hoger uitvalt dan het jaar ervoor (zie tabel). Lang niet alle verzoeken kunnen worden ingewilligd, melden de ondervraagde BDE-chefs.
Bovendien is de hoeveelheid data die per onderzoek moest worden doorgeploegd ook het afgelopen jaar weer fors gestegen. Frans Kolkman, chef van het BDE Oost, schat dat zijn bureau drie jaar geleden nog 4,5 terabyte aan data moest onderzoeken, vorig jaar was dit al opgelopen tot 16,5 en in 2005 stopte de teller pas op 39 terabyte. Zijn collega Aad Olie, van het BDE Rotterdam, kampt eveneens met een snel groeiende databerg. “Zowel qua onderzoekstijd, alsook op het gebied van archivering gaat dit in de nabije toekomst voor grote problemen zorgen binnen de hele politieorganisatie.”

Knelpunt
Dit is al een groot knelpunt voor het Team Digitale Expertise (TDE) van het Korps Landelijke Politiediensten (KLPD), dat op landelijk niveau digitaal rechercheert en de bovenregionale bureaus ondersteunt bij complexe zaken. Het TDE accepteerde in 2005 zo’n 250 ondersteuningsverzoeken van de BDE’s en de regiokorpsen. “Dat is ongeveer evenveel als in 2004. Meer verzoeken konden we niet in behandeling nemen, omdat we onvoldoende mankracht en opslagcapaciteit voor al die data hebben”, vertelt hoofd Rob van Dalen. Zijn team had het afgelopen jaar ‘slechts’ opslagruimte voor 32 terabyte. Maar in 2006 moet dit worden uitgebreid naar 60 terabyte.
Momenteel telt TDE 44 digitaal rechercheurs, vorig jaar waren dat er nog 28. Van Dalen: “Over een paar maanden komen er nog eens dertig man bij, die zich voornamelijk bezig gaan houden met het uitvoeren van onderzoek voor het National High Tech Crime Center dat bij het KLPD wordt ondergebracht.”
De zeven Bureaus Digitale Expertise zagen hun personeelsbestand in 2005 eveneens groeien en hebben ook voor dit jaar concrete uitbreidingsplannen. “Dat is hard nodig, want het aantal ondersteuningsverzoeken vanuit de politiekorpsen en de omvang van de databerg zullen naar verwachting alleen maar verder stijgen”, denkt Kolkman van het BDE Oost.
Op dit moment zijn er bij de Nederlandse politie circa 140 mensen werkzaam in de digitale recherche. Het overgrote deel van deze mensen is intern geworven. Bart Idema, chef van het BDE Utrecht: “Vroeger namen wij alleen mensen van buiten aan, maar gebleken is dat zij vaak te weinig feeling hebben met de politieorganisatie. Daarom zoeken wij nu voornamelijk naar politiemensen die affiniteit hebben met ICT.”
De Raad van Hoofdcommissarissen is een Landelijk Project Digitaal Opsporen gestart dat verbetering in de situatie van het digitaal opsporen moet brengen, waarbij er onderscheid wordt gemaakt tussen tactisch uitvoerend en technisch ondersteunend opsporingswerk. Naast de zeven BDE’s heeft nagenoeg ieder korps een Bureau Digitaal Rechercheren (BDR), dat zich bezighoudt met relatief eenvoudige zaken, zoals het uitlezen van GSM’s. Bovendien worden de competenties van alle opsporingsambtenaren verbreed: alle zittende rechercheurs volgen tussen 2005 en 2008 de cursus digitaal rechercheren.
De BDE-chefs denken dat hierdoor een hoop eenvoudig werk bij de korpsen zelf kan worden uitgevoerd, wat leidt tot minder ondersteuningsverzoeken. Wel plaatsen zij daarbij enkele kritische kanttekeningen. Bas Evertse, teamchef van het BDE Haaglanden, maakt zich zorgen over het gebrek aan capaciteit op de wijkbureaus en ook de kennis op pijl houden is een punt van zorg. Olie van het BDE Rotterdam is het met hem eens: “Het is zeer de vraag of wij het uitlezen van GSM’s aan onze collegae van de tactische opsporing kunnen overlaten. De GSM’s worden steeds complexer en het veiligstellen van digitale sporen dient op forensisch verantwoorde wijze te geschieden. Mijn advies aan de korpsleiding is om ook het onderzoeken van GSM’s bij ‘volslagen’ digitaal rechercheurs neer te leggen, omdat deze beter zijn opgeleid en over een betere uitrusting beschikken.”