Ollongren: WNT is een doeltreffend instrument

De Wet Normering Topinkomens (WNT) is een effectief instrument dat bovenmatige bezoldiging in de (semi-)publieke sector tegengaat en zorgt voor transparantie over topinkomens in deze sector, schrijft BZK-minister Kajsa Ollongren aan de Tweede Kamer, naar aanleiding van de publicatie van de WNT-jaarrapportage 2019. Het algemeen bezoldigingsmaximum voor 2021 komt uit op 209.000 euro.

Beperkt aantal overtredingen
De WNT-jaarrapportage 2019 laat immers opnieuw weinig nieuwe accountantsmeldingen zien, aldus de minister. ‘Er is sprake van een relatief beperkt aantal overtredingen.’ De jaarrapportage omvat zowel nieuw geconstateerde overtredingen als een actualisatie van overtredingen uit eerdere WNT-rapportages die nog in behandeling waren. Ten opzichte van de WNT-jaarrapportage 2018 zijn er 36 nieuwe meldingen. Hiervan zijn er 29 door de accountant en 7 door de WNT-toezichthouder zelf gesignaleerd. Van die meldingen zijn 23 dossiers nog in onderzoek bij de WNT-toezichthouder. Het restant van de meldingen is afgerond.

Doeltreffend instrument
In vier gevallen is er geconstateerd dat er geen sprake was van een overtreding. Van de overige negen gevallen zijn er zes schendingen van de openbaarmakingsplicht en drie overtredingen van de bezoldigingsnorm. Er zijn vooralsnog geen overtredingen van de normering van de ontslagvergoeding geconstateerd. Het overzicht bevestigt volgens de minister het beeld uit de wetsevaluatie en eerdere WNT-jaarrapportages dat de WNT ‘een doeltreffend instrument is’. Naast de WNT-jaarrapportage geeft de minister ook een geactualiseerd overzicht met uitzonderingsverzoeken op de WNT. Sinds 15 oktober 2019 zijn er twee uitzonderingsverzoeken op grond van artikel 2.4 van de WNT ingediend, waarvan er één verzoek is gehonoreerd.

NBG
In de WNT-jaarrapportage staan in totaal 89 gevallen, waarvan dus 36 uit 2019. Naast organisaties in de sectoren wonen, zorg en onderwijs staan er ook enkele gemeenten in de lijst en het Nederlands Genootschap van Burgemeesters. De geconstateerde overtreding aldaar in 2016, 2017 en 2018 is een ontbrekende WNT-verantwoording. Er zijn geen handhavingsmaatregelen getroffen. Wel is begin 2020 opdracht tot foutherstel gegeven. De gevraagde WNT-verantwoordingen zijn ontvangen, maar er is nog niet vastgesteld of het foutherstel correct heeft plaatsgevonden. De accountant van de Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland signaleerde een overschrijding van het toepasselijk bezoldigingsmaximum bij een extern ingehuurde topfunctionaris in 2019, maar die melding is nog in onderzoek.

Amsterdam, Hardenberg en Meijerijstad
Verder komen in de lijst met organisaties de gemeenten Meijerijstad, Hardenberg en Amsterdam voor. In Meijerijstad is vorig jaar een onvolledige en onjuiste WNT-verantwoording geconstateerd en is opdracht gegeven tot foutherstel in de volgende jaarrekening. In Hardenberg is, ook in 2019, door de accoutant een overschrijding van de maximale ontslaguitkering gesignaleerd bij een leidinggevende topfunctionaris. Die melding is nog in onderzoek. En in Amsterdam is een in 2018 geconstateerde onjuiste WNT-verantwoording al ongedaan gemaakt. Ook had de accountant daar in dat jaar een oordeel met beperking afgegeven vanwege een onzekerheid over de juistheid van de maximale ontslaguitkering bij een leidinggevende topfunctionaris, maar na nader onderzoek is geen overtreding vastgesteld.

Bezoldigingsmaximum: 209.000 euro
De minister geeft ook een kort overzicht van belangrijke wijzigingen met het oog op de uitvoering van de WNT. Zo komt het algemeen bezoldigingsmaximum voor 2021 uit op 209.000 euro. Vanaf 1 januari 2021 worden voor de topfunctionarissen van de landelijke en regionale media-instellingen verlaagde bezoldigingsmaxima van kracht. De regeling voor media-instellingen bevat drie verlaagde bezoldigingsmaxima, namelijk 148.000 euro, 176.000 euro en 193.000 euro (niveau 2021).

Alleen functie niet-topfunctionaris gepubliceerd
Verder is de belangrijkste wijziging in de Uitvoeringsregeling WNT dat de WNT-instelling bij een niet-topfunctionaris die boven het algemeen WNT-bezoldigingsmaximum wordt bezoldigd, niet langer begin- en einddatum van de vervulling van de functie hoeft te vermelden bij openbaarmaking van de overschrijding. Van een niet-topfunctionaris hoeft alleen de functie in de WNT-verantwoording te worden opgenomen. De reden hiervoor is dat met vermelding van de genoemde gegevens alsnog de gegevens van de niet-topfunctionaris konden worden achterhaald.

Tweede wetsevaluatie volgt
Overigens stuurt Ollongren voor het einde van dit jaar nog de evaluatie van de Wet normering topinkomens (WNT) over 2016-2020 naar de Tweede Kamer. In deze tweede wetsevaluatie zijn naast de doeltreffendheid en de doelmatigheid ook de neveneffecten van de WNT onderzocht.